آیا ام اس و افسردگی با هم ارتباط دارند؟

در این مقاله در مورد رابطه ام اس و افسردگی صحبت می‌کنیم. از علائم شایع افسردگی مشکل در تمرکز و فکر و خستگی است. برخی از راه های درمان افسردگی برای بیماران ام اس استفاده از داروهای افسردگی، روان‌درمانی، CBT و … است.

ایا افسردگی باعث ام اس میشود؟

از دیدگاه شما آیا ام اس (مولتیپل اسکلروزیس) با افسردگی ارتباط دارد؟ در بررسی‌های مشاهده شده، هر فردی که با استرس بیش از حد یا شرایط سختی دست و پنجه نرم می‌کند، ممکن است دچار افسردگی شود. این مساله، درک اینکه چگونه علائم جسمی طولانی مدت مولتیپل اسکلروزیس می‌تواند تغییراتی در خلق و خوی شما ایجاد کند را آسان می‌کند. افسردگی شایع‌ترین اختلال خلقی در افراد مبتلا به ام اس می‌باشد. 

مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری التهابی و مزمن در سیستم عصبی مرکزی است که بیشتر زنان و افراد ۲۰ تا ۴۰ ساله را مبتلا می‌کند. در این بیماری مکانیسم‌های خود ایمنی باعث التهاب می‌شوند و در نهایت علائم و نشانه‌های بالینی ایجاد می‌کنند که باعث اختلالات جسمانی، ناتوانی و تغییرات شناختی و روانی می‌شود.

علائم ام اس شامل خستگی، نقص حسی و حرکتی، تغییرات اسفنکتر (بی اختیاری ادرار و مدفوع)، اختلالات بینایی و دوبینی، تغییرات راه رفتن، اسپاستیسیته و اختلال عملکرد شناختی است. با توجه به طیف گسترده‌ای از علائم، کیفیت زندگی بیماران از جمله زندگی اجتماعی و شغلی آنها تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

در میان علائم بیماری ام اس (MS)، طبیعی است که احساس ضعف، غمگینی زیاد و افسردگی دیده شود. چنانچه متوجه افسردگی شده‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک با ارزیابی مناسب در جهت کاهش علائم افسردگی شما را به روانشناس ارجاع خواهد داد.

افسردگی در بیماران مبتلا به ام اس

افسردگی شایع‌ترین اختلال خلقی در افراد مبتلا به ام اس است. هر فردی که با استرس بیش از حد یا شرایط سختی دست و پنجه نرم می‌کند، ممکن است دچار افسردگی شود. این مساله، درک اینکه چگونه علائم جسمی طولانی مدت ام اس می‌تواند تغییراتی در خلق و خوی شما ایجاد کند را آسان می‌کند.

علت تغییرات خلقی در افراد مبتلا به ام اس

اختلالات خلقی در این بیماران می‌تواند نتیجه مستقیم یا غیرمستقیم دارویی باشد که برای درمان ام اس استفاده می‌شود. برخی از داروها برای درمان ام اس می‌توانند افسردگی را در بیماران ایجاد یا بدتر کنند.

علاوه بر این، اختلالات خلقی ممکن است نتیجه واکنشهای روانشناختی و پریشانی ناشی از تشخیص و ناتوانی همراه باشد یا ممکن است در اثر تغییرات عصبی – شیمیایی مربوط به تخریب عصبی ناشی از بیماری باشد. از دیگر عوامل موثر در ایجاد افسردگی می‌توان به از دست دادن فرصت‌های اوقات فراغت، کیفیت پایین روابط، استرس زیاد و افزایش سطح خستگی در مقایسه با افراد سالم اشاره کرد.

علائم و نشانه های مهم افسردگی

افراد مبتلا به افسردگی ممکن است غمگین یا تحریک پذیر شوند، انرژی خود را از دست داده و دیگر از چیزهایی که قبلا دوست داشتند لذت نبرند. همچنین ممکن است احساس ناامیدی یا بی‌ارزشی کنند.

برخی از علائم و نشانه های مهم افسردگی عبارتند از:

1. مشکل در تمرکز و تفکر
2. گریه غیرقابل کنترل
3. دشواری و سختی در تصمیم‌گیری
4. ناراحتی یا تحریک‌پذیری
5. خستگی
6. مشکل در خوابیدن یا خواب ماندن در طول شب
7. دردهایی که نمی‌توان دلیلی برای آنها پیدا کرد
8. از دست دادن علاقه یا لذت از فعالیت‌های روزمره
9. ناراحتی معده و مشکلات گوارشی
10. میل جنسی کم یا سایر مشکلات جنسی
11. سردرد
12. تغییر اشتها که باعث کاهش یا افزایش وزن می‌شود
13. بعضی از افراد افسرده ممکن است فکر مرگ یا خودکشی داشته باشند یا حتی اقدام به خودکشی کنند.

چه موقع راهنمایی بگیرید؟

اگر افسردگی و ملال، شرایط زندگی را برای شما بدتر کرده و راه حل روشنی برای این مشکلات وجود ندارد، مانند ایجاد و تداوم مشکل در روابط، مسائل کاری یا اختلافات خانوادگی، از پزشک خود کمک بگیرید. همچنین اگر در مورد خودکشی فکر می‌کنید، فورا برای کمک پزشکی درخواست بدهید. برای این کار می‌توانید با شماره تماس‌های اورژانس پزشکی ۱۱۵ و اورژانس اجتماعی ۱۲۳ تماس بگیرید.

از کجا می توانم برای افسردگی کمک بگیرم؟

برای درمان، درخواست کمک کنید، پیشنهاد اول مطرح کردن آن با پزشک متخصص در بیماری ام اس تا از طریق ایشان به متخصص سلامت روان معرفی شده و روان درمانی هماهنگ با دارو درمانی دریافت کنید. علاوه بر این با مراجعه به متخصصین روانشناسی سلامت و روانشناسی بالینی، فرآیند درمان را شروع کنید.

در صورت عدم درمان افسردگی، کیفیت زندگی کاهش یافته و علائم ام اس را که شامل خستگی، درد و تغییرات شناختی است بدتر می‌کند. افسردگی شدید می‌تواند برای زندگی تهدید کننده باشد زیرا ممکن است باعث افکار خودکشی و رفتار خودکشی شود.

درمان افسردگی

اولین قدم برای دستیابی به درمان مناسب افسردگی در ام اس این است که تشخیص دهید افسرده هستید. مورد بعدی کمک گرفتن است. این موارد ممکن است سخت‌ترین قسمت کل روند باشد. روش‌های زیادی برای کمک به شما در بهبود وجود دارد. لازم به ذکر است، رویکردهای مختلفی برای درمان افسردگی در بیماران ام اس وجود دارند.

از این میان، درمان شناختی رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، جزء کاربردی‌ترین درمان‌های موجود می‌باشند. داروهای ضد افسردگی هم گزینه ای برای درمان هستند، که فقط و فقط با تجویز پزشک معالج خود بایستی آنها را مصرف کنید. به این شکل علاوه بر جلوگیری از مسمومیت دارویی، از تداخل دارویی نیز جلوگیری کرده‌اید. استفاده از داروهای ضد افسردگی همزمان با جلسات روان‌درمانی، می‌تواند بهترین نتیجه را به همراه داشته باشد.

روان‌درمانی گزینه مهم درمانی برای مدیریت افسردگی در نظر گرفته شده است. رفتار درمانی شناختی (CBT) به بیماران کمک می‌کند تا ارزیابی شناختی تحریف شده از محیط و باورهای اصلی را که منجر به رفتار ناسازگار می‌شود اصلاح کنند و ارتباط بین وقایع زندگی و واکنش‌های آموخته شده مانند باورهای افسردگی را تغییر دهند. با توجه به بیماری مولتیپل اسکلروزیس، که به تدریج مشکلات و چالش‌های جسمی را همراه با اختلال شناختی در زندگی روزمره افزایش می‌دهد، CBT می‌تواند به حداکثر رشد مهارت‌های مقابله‌ای بیماران کمک کند.

پیشگیری از افسردگی

وقتی مساله بیماری جسمی مثل ام اس مطرح می‌شود، بیشتر توجه افراد بر سلامتی جسمی خواهد بود و کمتر به حال خوب روانی بیماران ام اس توجه می‌شود. ایجاد تغییرات خوب با برداشتن گام ‌های کوچک شروع می‌شود، از میان پیشنهادات زیر، یکی دو مورد از راه ها را برای پیشگیری از افسردگی انتخاب و آنها را امتحان کنید. این پیشنهادات توسط انجمن جهانی ام اس پیشنهاد شده‌اند:

1. هر روز ورزش کنید، حتی اگر محدودیت‌های جسمی، از آزادی حرکتی شما می‌کاهد.
2. مسائلی که باعث ایجاد استرس در زندگی‌تان می‌شود را پیدا کنید و آنهایی که می‌توانید تغییر دهید و آنهایی که نمی‌توانید به دنبال راه حل باشید، البته برای مشکلاتی که قابل حل شدن هستند و برای مسائلی که نمی‌توان حل نمود و دردهای جاری زندگی هستند از تمرین‌های تن آرامی و تنفس عمیق و صحبت با دوستان کمک بگیرید. تا به حفظ آرامش شما کمک کنند.
3.  داشتن ارتباطات اجتماعی می‌تواند به تاب‌آوری بیشتر ما کمک کند. گروه‌های حمایتی و دوستانی پیدا کنید که در روزهای سخت، گوش شنوایی برای هم باشید.
4. با خانواده خود وقت بگذرانید.
5. با تیم درمانی و مراکز توانبخشی در ارتباط بمانید.
6. از نوشیدنی‌های الکلی دوری کنید و تغذیه سالم ‌تری داشته باشید.

پیشنهاد آخر اینکه، این روشها همه کمک کننده هستند اما درمان قطعی نیستند. برای همین نباید جایگزین روشهای درمانی علمی شوند. ضمن اینکه صرفا به این موارد اکتفا نکرده و حتما از یک متخصص سلامت روان، کمک بگیرید.