توانبخشی سکته مغزی به فرد کمک می‌کند تا حد ممکن استقلال و کیفیت زندگی را بازیابی کند. توانبخشی می‌تواند به فرد از لحاظ جسمی، عاطفی، اجتماعی و مهارتی کمک کند تا سلامت، عملکرد و تندرستی بهینه را بازیابی کند.
توانبخشی سکته مغزی
توانبخشی سکته مغزی بخش مهمی از بهبودی پس از سکته مغزی است. توانبخشی سکته مغزی برنامه‌ای از درمان‌های مختلف است که به فرد کمک می‌کند تا مهارت‌های از دست رفته پس از سکته را دوباره یاد بگیرد. با توجه به بخش‌هایی از مغز که تحت تاثیر سکته مغزی قرار گرفته‌اند، توانبخشی می‌تواند به حرکت، گفتار، قدرت و مهارت‌های زندگی روزانه و همچنین در بازیابی استقلال و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
طیف وسیعی از عوارض ناشی از سکته مغزی وجود دارد و اینکه هر فرد پس از آن چقدر خوب می‌شود، با توجه به آسیب و توانایی و شرایط فرد متفاوت است. محققان دریافته‌اند افرادی که در برنامه توانبخشی متمرکز سکته مغزی شرکت می‌کنند بهتر از اکثر افرادی که توانبخشی سکته مغزی ندارند، عملکرد بهتری دارند. بنابراین توانبخشی سکته مغزی برای همه افراد مبتلا به سکته توصیه می‌شود.
برنامه درمانی توانبخشی برای رفع نیازهای خاص هر فرد طراحی می‌شود. بنابراین هر برنامه متفاوت است. برخی از اجزای درمان عمومی برای برنامه‌های توانبخشی سکته مغزی عبارتند از:
- درمان بیماری اساسی و جلوگیری از عوارض
- درمان ناتوانی و بهبود عملکرد
- تهیه ابزارهای تطبیقی و تغییر محیط
- آموزش به بیمار و خانواده و کمک به آنها برای سازگاری با تغییرات سبک زندگی
برنامه توانبخشی سکته مغزی
چشم انداز افرادی که دچار سکته مغزی شده‌اند، به دلیل پیشرفت در درمان و توانبخشی سکته، امیدوارتر از همیشه است. توانبخشی سکته مغزی زمانی بهترین نتیجه را دارد که بیمار، خانواده و کارکنان توانبخشی با هم به عنوان یک تیم کار کنند. اعضای خانواده باید در مورد تغییرات جسمی و روحی ناشی از سکته مغزی و چگونگی کمک به عملکرد مجدد بیمار بیاموزند. ۵ نوع اصلی ناتوانی وجود دارد که سکته مغزی می‌تواند ایجاد کند:
- فلج یا مشکلات کنترل حرکت، مانند راه رفتن، تعادل یا بلع
- اختلالات حسی (توانایی احساس لمس، درد، دما یا وضعیت)
- مشکل در استفاده یا درک زبان
- مشکلات تفکر و حافظه
- اختلالات عاطفی
توانبخشی سکته مغزی می‌تواند به شما کمک کند تا از اثرات سکته مغزی خلاص شوید، مهارت‌ها را دوباره یاد بگیرید و راه‌های جدیدی برای انجام کارها ایجاد کنید. نوع و میزان اهداف توانبخشی به متغیرهای زیادی بستگی دارد، از جمله:
- علت، محل و شدت سکته مغزی
- نوع و درجه هرگونه نقص و ناتوانی ناشی از سکته مغزی
- سلامت کلی بیمار
- حمایت خانواده و جامعه
چه چیزی در توانبخشی سکته مغزی نقش دارد؟
روش‌های زیادی برای کمک به بهبودی افراد در سکته مغزی وجود دارد. اما به طور کلی، توانبخشی حول اقدامات متمرکز و تکراری متمرکز است. تمرین کردن یک چیز به طور مکرر. فعالیت‌های بدنی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
دنبال راهکار درمانی هستید؟
گروه سلامت بهروزی با ارائه برنامه‌های درمانی و استفاده از جدیدترین و پیشرفته‌ترین تجهیزات روز دنیا به شما کمک می‌کند تا هر چه سریعتر سلامتی خود را به دست آورید.
برای دریافت نوبت ویزیت با شماره ۲۶۷۶۵۱۲۲(۰۲۱) تماس بگیرید.
- تمرینات مهارت حرکتی: ورزش می‌تواند به بهبود قدرت و هماهنگی عضلات در سراسر بدن کمک کند. این‌ها می‌تواند شامل ماهیچه‌هایی باشد که برای تعادل، راه رفتن و حتی بلع استفاده می‌شوند.
- آموزش تحرک: ممکن است یاد بگیرید که از وسایل کمک حرکتی مانند واکر، عصا، ویلچر یا مچ بند استفاده کنید. مچ بند می‌تواند مچ پا را تثبیت و تقویت کند تا در حین یادگیری مجدد راه رفتن، وزن بدن را تحمل کند.
- درمان با استفاده از محدودیت: در حالی که شما تمرین حرکت دادن اندام آسیب دیده را برای کمک به بهبود عملکرد آن انجام می‌دهید، اندام سالم مهار می‌شود.
- بهبود دامنه حرکتی: برخی تمرینات و درمان‌ها می‌توانند تنش عضلانی (اسپاستیسیته) را کاهش داده و به شما در بازیابی دامنه حرکتی کمک کنند.
فعالیت‌های بدنی به کمک فناوری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تحریک الکتریکی: به ماهیچه‌های ضعیف اعمال می‌شود و باعث انقباض آنها می‌شود. تحریک الکتریکی ممکن است به آموزش مجدد عضلات کمک کند.
- فیزیوتراپی سکته مغزی: هدف از فیزیوتراپی دادن برنامه‌های مدون و طراحی‌شده جهت تسریع روند بهبودی بیمار است که طی شش ماه نخست پس از بروز سکته مغزی، بدن حداکثر پاسخ را به درمان‌های فیزیوتراپی بدهد.
- توانبخشی رباتیک: دستگاه‌های رباتیک می‌توانند با انجام حرکات تکراری به اندام‌های آسیب‌دیده و برای بازیابی قدرت و عملکرد کمک کنند.
- واقعیت مجازی: استفاده از بازی‌های ویدیویی و سایر درمان‌های مبتنی بر رایانه شامل تعامل با یک محیط شبیه سازی شده است.
- تحریک الکتریکی مغز با روش tdcs: برخی از نواحی خاص مغز را توسط یک جریان الکتریکی ضعیف تحریک می‌کنند.
- آب درمانی: آب درمانی بسیار کاربردی و مفید می‌باشد و اسپاسم عضلانی کاهش یافته و می‌توانند به آرامی قدرت بدنی خود را بهبود بخشند.
فعالیت‌های شناختی و عاطفی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درمان اختلالات شناختی: روان شناسان به رفع نگرانی‌های سلامت روانی و عاطفی کمک می‌کنند.
- کاردرمانی شناختی: در توانمند سازی شناختی کمک می‌کنند.
- گفتار درمانی: به افرادی که در تولید یا درک گفتار و توانایی بلع مشکل دارند کمک می‌کند.
- دارو: پزشک ممکن است داروی ضد افسردگی یا دارویی را توصیه کند که بر هوشیاری، بیقراری تاثیر می‌گذارد.
چه زمانی باید توانبخشی سکته مغزی شروع شود؟
هر چه زودتر توانبخشی سکته مغزی را شروع کنید، احتمال بیشتری وجود دارد که توانایی‌ها و مهارت‌های از دست رفته را بازیابی کنید. معمولا در زمانی که در بیمارستان بستری هستید، توانبخشی سکته مغزی ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از سکته مغزی شروع می‌شود.
توانبخشی سکته مغزی چقدر طول می کشد؟
توانبخشی سکته مغزی به زمان نیاز دارد. بهبودی پس از سکته مغزی می‌تواند یک تجربه طولانی و خسته کننده باشد. طبیعی است که در طول مسیر با مشکلاتی روبرو شوید. مدت زمان نیاز به توانبخشی سکته مغزی به شدت سکته و عوارض مرتبط با آن بستگی دارد. برخی از بازماندگان سکته به سرعت بهبود می‌یابند. اما بیشتر آنها به نوعی توانبخشی طولانی مدت سکته مغزی نیاز دارند. این ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها پس از سکته مغزی آنها ادامه داشته باشد. برنامه توانبخشی سکته مغزی در طول نقاهت با یادگیری مجدد مهارت‌ها و تغییر نیازها تغییر می‌کند. با تمرین مداوم، می‌توانید در طول زمان به پیشرفت خود ادامه دهید.
تیم توانبخشی سکته مغزی
تیم توانبخشی سکته مغزی حول محور بیمار و خانواده می‌چرخد. این تیم به تعیین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت درمان برای بهبودی کمک می‌کند و از بسیاری از متخصصان ماهر تشکیل شده است، از جمله:
- پزشکان: مانند متخصص مغز و اعصاب، پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی) و متخصصان داخلی
- پرستاران توانبخشی
- متخصصان توانبخشی
- فیزیوتراپیست ها
- کاردرمانگران
- آسیب شناسان گفتار و زبان
- متخصصین تغذیه
- روانشناسان و مشاوران
چه عواملی بر نتیجه توانبخشی سکته مغزی تاثیر می گذارد؟
بهبود سکته مغزی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. پیش‌بینی بهبودی دشوار است. به طور کلی، توانبخشی موفقیت آمیز سکته مغزی به موارد زیر بستگی دارد:
- عوامل فیزیکی: از جمله شدت سکته مغزی شما از نظر تاثیرات شناختی و فیزیکی
- عوامل عاطفی: مانند انگیزه و خلق و خوی و توانایی در انجام فعالیت‌های توانبخشی خارج از جلسات درمانی
- عوامل اجتماعی: مانند حمایت دوستان و خانواده
- عوامل درمانی: از جمله شروع زودهنگام توانبخشی و مهارت تیم توانبخشی سکته مغزی
میزان بهبودی عموما در هفته‌ها و ماه‌های اولیه پس از سکته مغزی بیشتر است. با این حال، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد عملکرد حتی ۱۲ تا ۱۸ ماه پس از سکته مغزی بهبود می‌یابد.
چگونه می توانم از سکته مجدد جلوگیری کنم؟
اگر سکته کرده‌اید، در معرض خطر سکته دیگری هستید. به همین دلیل درمان علل سکته مغزی مهم است. برخی علل که باید درمان شوند شامل:
- بیماری قلبی
- فشار خون بالا
- فیبریلاسیون دهلیزی (ضربان قلب سریع و نامنظم)
- کلسترول بالا
- دیابت
پزشک ممکن است برای شما دارو تجویز کند یا به شما بگوید رژیم غذایی خود را تغییر دهید، ورزش کنید یا سایر عادات سبک زندگی سالم را در پیش بگیرید. جراحی نیز ممکن است در برخی موارد مفید باشد.
