سندروم تونل کارپال (CTS) چیست؟
در این مقاله به بررسی سندروم تونل کارپال یا سی‌تی‌اس و راه‌های درمان آن از طریق جراحی و بدون جراحی می‌پردازیم. همچنین علت ایجاد و عوامل تشدید کننده سندرم تونل کارپال را بررسی می‌کنیم.
سندروم تونل کارپال (CTS) چیست؟
سندروم تونل کارپال (carpal tunnel syndrome) یا به اختصار CTS یکی از شایع‌ترین انواع نوروپاتی، به دام افتادن عصب می‌باشد که در اثر فشردگی و یا گیر افتادن عصب میانی در داخل تونل کارپال ایجاد می‌شود.
تونل کارپ نوعی ساختار استخوانی فیبری است که از استخوان‌های مچ و لیگامان یا رباط‌های عرضی ساخته شده است. این ساختار همانند نامی که دارد، مانند تونلی است که اجزایی از درون آن عبور می‌کند و از ساعد وارد دست می‌شود.
این سندروم به سندروم تایپیست‌ها نیز معروف است، زیرا در این افراد شیوع زیادی دارد. عصب میانی که در ناحیه مچ دست قرار دارد، از زیر بافت همبند مچ دست لیگامان عرضی مچ یا فلکسور رتینا کولوم و از روی استخوان‌های مچ عبور می‌کنند.
اگر به هر دلیلی این فضا دچار تنگی شود، به این عصب فشار وارد شده و اختلالات حسی و حرکتی در انگشتان دست بروز می‌کند که به این بیماری سندروم کارپال تونل گفته می‌شود.
چه افرادی بیشتر دچار سندرم تونل کارپال می‌شوند؟
شیوع این بیماری در افراد زیر نسبت به دیگران بیشتر است، یا به عبارتی این افراد بیشتر در معرض این بیماری قرار خواهند گرفت:
- خانم‌های خانه دار میانسال
- کاربران کامپیوتر
- نجاران
- تصویرگران
- کارگردان
- قصابها
- مکانیک‌های خودرو
- رانندگان ماشین‌های سنگین
- قایق‌رانانی که فشار زیادی را روی ناحیه مچ دست و انگشتان دست متحمل می‌شوند.
علت ایجاد سندرم تونل کارپال
از شایع‌ترین دلایل و علت ایجاد سندروم تونل کارپال می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
دنبال راهکار درمانی هستید؟
گروه سلامت بهروزی با ارائه برنامه‌های درمانی و استفاده از جدیدترین و پیشرفته‌ترین تجهیزات روز دنیا به شما کمک می‌کند تا هر چه سریعتر سلامتی خود را به دست آورید.
برای دریافت نوبت ویزیت با شماره ۲۶۷۶۵۱۲۲(۰۲۱) تماس بگیرید.
- شکستگی یا ضربه به مچ دست، دررفتگی و استئوفیت‌های استخوان‌های مچ
- تومورها، کیست‌ها و آرتروز
- حرکات تکراری مچ و انگشتان
- قرار گرفتن طولانی مدت در معرض وسایلی که لرزش زیادی دارند
- دیابت
- بد عملکردی تیروئید
- بیماری‌های خود ایمنی مثل روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید
- تجمع آب در بدن از دوران بارداری یا یائسگی
- فشار خون بالا
سندرم تونل کارپال می‌تواند در اثر کشیدگی مکرر تشدید و بدتر شود، که علائم آن در نتیجه موارد زیر ایجاد می‌شود:
- موقعیت مچ دست شما زمانی که از موس یا کیبورد استفاده می‌کنید.
- هر حرکت تکراری اعم از تایپ کردن که در آن مچ دست بیش از حد در حالت کشیده قرار دارد.
آیا می‌دانید علائم سندروم تونل کارپال چیست؟
ایجاد این سندروم در اثر فشار به عصب میانی (median nerve) در کانال مچ دست است. علائم سندروم تونل کارپال عبارت است از:
- سوزن سوزن شدن
- گز گز و بی حسی در نوک انگشتان (بیشتر در انگشتان اشاره و میانی ظاهر می‌شود که ابتدا به دنبال فعالیت مکرر ایجاد می‌گردد، اما به تدریج در هنگام استراحت نیز حس می‌شود.)
- درد و بی‌حسی هنگام شب از علائم شایع آن است. (دردهای شبانه به علت خم بودن یا باز بودن طولانی مدت مچ دست در زیر سر یا بالشت فرد اتفاق می افتد.
دقت داشته باشید که انجام کارهای روزانه مانند رانندگی، نگه داشتن فنجان و تایپ کردن هم در تشدید این بیماری بی‌اثر نیست.
انواع سندرم تونل کارپال یا سی تی اس از لحاظ شدت
دردهای ناشی از این سندروم در سه شدت متفاوت ایجاد می‌شود:
- خفیف
- متوسط
- شدید
سی تی اس خفیف
در سی تی اس خفیف این حالت علائم گاهی ظاهر و گاهی هم احساس نمی‌شوند. همچنین حس لامسه هم رو به کاهش می‌رود.
CTS متوسط
در cts متوسط علائم اکثرا حضور دارند و عضلات شست ضعیف می شوند.
سندرم تونل کارپال شدید
در سندرم تونل کارپال شدید علائم همیشه حضور دارند، حس لامسه کاهش یافته و عضلات شست به نظر لاغرتر شده‌اند.
راه های پیشگیری از سندروم تونل کارپال
برای پیش گیری از سندروم تونل کارپال می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:
- ملایم کار کردن
- حین انجام کار به خودتان استراحت بدهید
- استفاده از ورزش‌های کششی مخصوص دست
عوامل تشدید کننده بیماری
عواملی که باعث مستعد شدن سندروم تونل کارپال یا سی تی اس (cts) خواهند شد عبارت است از:
- دیالیز
- بارداری و استفاده از قرص های جلوگیری، با این حال CTS به دنبال بارداری، موقتی خواهند بود و خود به خود خوب می شود و نیازی به جراحی ندارد.
- همچنین مصرف الکل به طور کلی اعصاب محیطی را آسیب می زند.
در نهایت اگر به این دلایل آسیب ایجاد شده باشد، فقط عصب میانی را درگیر نمی‌کند و اختلال ممکن است در اعصاب دیگر هم به وجود آید.
تشخیص و درمان سندرم تونل کارپال
برای تشخیص سندروم تونل کارپال، پزشک با ارزیابی فیزیکی به بررسی جزئی مچ دست، آرنج، شانه و گردن شما می‌پردازد و هر علت دیگری از فشردگی عصب را تحلیل و بررسی می‌کند.
هر گونه التهاب، دفورمیتی یا بد شکلی، سرعت انتقال پیام عصبی در عصب دست توسط پزشک مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
برای از بین بردن این سندروم می‌توانیم از درمان غیر جراحی که غیر تهاجمی است و یا درمان تهاجمی که با جراحی صورت می‌گیرد، استفاده کنیم. برای تمامی بیماران به جز بیمارانی که سندروم تونل کارپ در اثر ضربه ایجاد شده است، ابتدا از درمان غیر تهاجمی استفاده می‌کنند.
درمان های غیر تهاجمی که برای سندرم تونل کارپ در نظر گرفته شده است شامل موارد زیر می‌باشد:
- فیزیوتراپی
- اسپلینت یا آتل‌بندی
- تزریق کورتیزون
- مصرف ویتامین ب ۶ نیز ممکن است مفید باشد
- استفاده از گرما و الکتروتراپی
- امواج صوتی یا اولتراسوند
- استفاده از امواج شورت ویو دیاترمی به صورت طولی در کاهش میزان التهاب های ریشه عصبی
- تقویت عضلات از طریق تمرینات طبی
- استفاده از ماساژ و ریلکسیشن و مایوفاشیال ریلند
- استفاده از لیزر کم توان و پر توان
- بهره‌مندی از خواص مثبت میدان های مغناطیسی یا مگنت
- درمان‌های دستی شامل رها سازی عصب
- ایجاد بازخوردهای کلامی و بینایی در تمرینات اصلاحی
- نیدلینگ
اگر این مشکل درمان نشود، ابتدا علائم سندروم تونل کارپال ظاهر می‌شوند و از بین می روند. اما امکان دارد علائم ثابت باشند اما بیماری رو به افزایش رود.
درد ممکن است به بازو تا شانه گسترش یابد. در صورت عدم درمان، سندروم تونل کارپال می‌تواند موجب تحلیل عضلات انگشت دست آتروفی شود.
درمان های مکمل یا غیر تهاجمی (بدون جراحی) سندرم تونل کارپال
درمان‌های مکمل نیز می‌توانند در بهبودی سریع این سندروم موثر باشند. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
- طب سوزنی
- تمرینات ورزشی
مادامی که از روش‌های غیر تهاجمی استفاده کرده و نتیجه‌ای حاصل نشد، می‌توان از درمان‌های تهاجمی بهره گرفت.
درمان های تهاجمی (جراحی) سندروم تونل کارپال
دو روش جراحی برای از بین بردن سندرم تونل کارپال وجود دارد:
- جراحی آندوسکوپیک که با نوعی برش کوچک جراحی صورت می‌گیرد.
- جراحی باز که غالبا این روش ترجیح داده می‌شود. در روش دوم احتمال بروز عوارض کمتر است و به همین دلیل ارجحیت بیشتری دارد.
نکات مهم بعد از جراحی مچ دست
بعد از جراحی، مچ دست را برای مدت کوتاهی بی‌حرکت می‌کنند که این بی‌حرکتی معمولا طولانی‌تر از ۲ هفته نیست.
این بی‌حرکتی اگر بیشتر از ۲ هفته ادامه یابد، عوارضی مثل ایجاد سفتی و جلوگیری از حرکت تاندون‌ها و عصب، عفونت جای عمل، کاهش قدرت مچ دست (که بسیار هم شایع بوده و ۱۰ درصد تا ۳۰ در صد بیماران را درگیر می‌کند)، را افرایش می‌دهد.
همچنین مراقبت‌هایی که پس از عمل باید توسط بیمار صورت گیرد، شامل موارد زیر است:
- محل زخم را خشک نگه دارید
- در صورتی که بعد از عمل احساس درد یا بی حسی افزایش یافت، با پزشک خود مشورت کنید.
- برای کاهش درد و تورم دست تا ۱۴ ساعت پس از عمل، از کیف یخ روی محل جراحی استفاده کنید.
سلام و عرض ادب
ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
من ۱ سال پیش نوک انگشت شست دست راستم دچار جراحت شد، خیلی شدید نبود و بدون بخیه بسته شد، از همون اول در یک نقطه از زخم که طول زخم حدود ۲ سانت بود، احساس درد شدیدی در اوایل تا ۱،۲ ماه اول داشتم که به مرور هم درد از بین رفت هم بی حسی نوک انگشتم از بین رفت، با گذشت حدود ۱ سال هنوز احساس میکنم جای زخم همان نقطه ای که درد گرفت وز وز و حالت خواب رفتگی داره تقریبا ثابت و این خواب رفتگی به انگشت اشاره همان دستم هم میزنه،یا حتی به انشت سوم، چکار کنم که این حالت از بین بره؟ بعضی اوقات اذیتم میکنه بعضی اوقات هم که حواسم بهش نیست مشکلی ندارم… ممنون میشم راهنمایی بفرمایید چه کار میتونم انجام بدم برای رهایی از این حالت
سلام
به متخصص دست مراجعه تا مورد ارزیابی ومعاینه قرار گیرید.
سلام وقت بخیر
من بوشهر زندگی می کنم. برای مدت طولانی گیتار کار کردم پس از مدتی احساس کردم انگشت وسط از انگشت اشاره ام داره فاصله میگیره خیلی اهمیت ندادم بهش.
حالا توی انگشت کوچیک و انگشت انگشتریم یه احساس ضعف دارم و حرکات غیر ارادی به سمت داخل کف دست دارم از طرفی بین عضلات دستم یه تنشی حس می کنم .رفتم دکتر نوار عصب گرفتم گفت که مشکل عصبی ندارم . موندم چه کار کنم آیا فیزیوتراپی می تونه مفید باش
سلام
با توجه به شرایطی که فرمودید نیاز به ارزیابی و معاینه حضوری می باشد.
. سلام سلام ببخشید من الان من الان سه ماه درگیره تونل کار با تو هستم کار با تو نو الان چه کار باید بکنم آقای ۴۱ ساله به خاطر بازی زیاد با موبایل متاسفانه عصب عضله آسیب دیده دکتر داخلی مغز و اعصاب درمانگاه بهگر عصب عضله گرفته گفته تونل کارپال تونل داری من دستم رواتل بستم چه کار باید بکنم لطفاً راهنمایی کنید۰۹۳۰۸۲۳۰۶۵۰خواهشا
سلام
علاوه بر اتل می توان از تمرینات کششی و ماساژ برای ازاد سازی استفاده کرد. علاوه بر ان مدالیته های فیزیوتراپی نبز بسیار کمک کننده است.
سلام وقتتون بخیر
متاسفانه من این بیماری رو داشتم عمل کردم بعد از عمل انگشت حلقه درد شدید گرفت و بدتر شد بعد کورتون زدم خیلی بدتر انگشت وسط هم درگیر عصب مدین درگیره و همش با هر حرکتی برق میاد تو دستم اروپا زندگی میکنم اگه راهنماییم کنید ممنون میشم 🙏🙏
سلام، وقت بخیر
باید فیزیوتراپی انجام شود، و در صورت نیاز تزریق مجدد صورت بگیرد.
پاسخگوی شما فیزیوتراپیست سفیداری