فشار خون بالا یا قاتل خاموش
نیروی فشار خون به دیواره عروق را فشار خون می‌گویند. هر بار که قلب می‌تپد، خون را به رگ‌ها پمپ می‌کند. شریان‌ها خون را از قلب به دیگر قسمت‌های بدن منتقل می‌کنند. معمولا در طول روز بالا و پایین می‌رود، اما اگر به مدت طولانی بالا بماند و فرد دچار فشار خون بالا باشد، می‌تواند به قلب آسیب برساند و مشکلات سلامتی ایجاد کند.
فشار خون چیست؟
فشار خون، فشاری است که خون به دیواره عروق می‌آورد. هر بار که قلب شما می‌تپد، خون را به داخل رگ‌ها پمپ می‌کند. در هنگام ضربان قلب و پمپاژ خون، فشارخون بالاترین است که این فشار سیستولیک نامیده میشود.
هنگامی که قلب شما در حالت استراحت است، بین ضربان‌ها، فشارخون شما کاهش می‌یابد. این فشار دیاستولیک نامیده میشود.
فشارخون با دو عدد اندازه گیری میشود:
- اولین عدد سیستولیک نامیده میشود، فشار در رگ‌های شما را هنگام ضربان قلب اندازه‌گیری می‌کند.
- عدد دوم دیاستولیک نامیده میشود، هنگامی که قلب شما بین ضربان‌ها استراحت می‌کند ، فشار شریان‌ها را اندازه‌گیری می‌کند.
به عنوان مثال، ۱۲۰/۸۰ به معنی سیستولیک ۱۲۰ و دیاستولیک ۸۰ است. سطح فشار خون طبیعی کمتر از ۱۲۰/۸۰ mmHg است.
تقسیم‌بندی درجه‌های مختلف فشارخون
تقسیم‌بندی درجه‌های مختلف فشار خون شامل موارد زیر میشود:
- فشار خون عادی: سیستولیک کمتر از ۱۲۰ و دیاستولیک کمتر از ۸۰
- فشار خون بالا (بدون عوامل خطرزای قلبی): سیتسولیک ۱۴۰ یا بالاتر – دیاستولیک ۹۰ یا بالاتر
- فشار خون بالا (با سایر عوامل خطرزای قلبی): سیستولیک ۱۳۰ یا بالاتر یا – دیاستولیک ۸۰ یا بالاتر
- فشار خون بالا و خطرناک که بلافاصله نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارد: سیستولیک ۱۸۰ یا بالاتر و دیاستولیک ۱۲۰
فشار خون بالا چیست؟
بیماری شایعی است که در آن نیروی طولانی مدت خون به دیواره عروق شما به اندازه کافی زیاد است. در این حالت، فشارخون بالاتر از حد طبیعی است. فشارخون براساس فعالیت‌های شما در طول روز تغییر می‌کند. داشتن فشارخون به طور مداوم بالاتر از حد نرمال، ممکن است منجر به تشخیص فشار خون بالا شود.
دنبال راهکار درمانی هستید؟
گروه سلامت بهروزی با ارائه برنامه‌های درمانی و استفاده از جدیدترین و پیشرفته‌ترین تجهیزات روز دنیا به شما کمک می‌کند تا هر چه سریعتر سلامتی خود را به دست آورید.
برای دریافت نوبت ویزیت با شماره ۲۶۷۶۵۱۲۲(۰۲۱) تماس بگیرید.
شما می‌توانید سالها بدون هیچ علامتی فشارخون بالا داشته باشید. فشار خون بالا کنترل نشده خطر مشکلات جدی سلامتی، از جمله حمله قلبی و سکته را افزایش می‌دهد. خوشبختانه فشارخون بالا را می‌توان به راحتی تشخیص داد و هنگامی که می‌دانید فشار خون بالا دارید، می‌توانید با پزشک خود برای کنترل آن همکاری کنید.
با انواع فشارخون بالا آشنا شوید
انواع اصلی فشار خون بالا شامل موارد زیر است:
- فشار خون اولیه یا اساسی
- فشار خون ثانویه
فشار خون اولیه یا اساسی
شایع‌ترین نوع فشار خون است. برای اکثر بزرگسالان، هیچ دلیل قابل تشخیصی برای فشارخون بالا وجود ندارد. این نوع فشار خون بالا، فشارخون اولیه نامیده میشود، در طی سالیان متمادی به تدریج ایجاد میشود. در اکثر افرادی که دچار این نوع فشارخون می‌شوند، با افزایش سن و با گذشت زمان ایجاد میشود.
فشار خون ثانویه
برخی از افراد دارای فشار خون بالا هستند که ناشی از یک بیماری زمینه‌ای است. این نوع فشارخون بالا، فشار خون ثانویه نامیده میشود، به طور ناگهانی ظاهر میشود و باعث فشارخون بالاتر از فشارخون اولیه میشود. شرایط مختلف و داروها می‌توانند منجر به فشارخون ثانویه شوند، از جمله:
- آپنه انسدادی خواب
- بیماری کلیوی
- تومورهای غده فوق کلیوی
- مشکلات تیروئید
- نقایص خاص در عروق خونی(مادرزادی)
- برخی از داروها مانند قرص‌های ضد‌بارداری، داروهای سرماخوردگی، ضد احتقان‌ها، مسکن‌های بدون نسخه و برخی داروهای تجویزی
- مواد مخدر غیرقانونی مانند کوکائین و آمفتامین
نشانه ها و علائم فشار خون بالا
یکی از مواردی که معمولا افراد سوال می‌پرسند این است که نشانه ها و علائم فشار خون بالا چیست؟ در پاسخ باید گفت که فشارخون بالا معمولا علائم هشدار دهنده‌ای ندارد و بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری اطلاع ندارند. اندازه گیری فشار خون تنها راهی است که می‌فهمید فشارخون بالا دارید یا خیر.
فشارخون بالا “قاتل خاموش” نامیده میشود زیرا معمولا نشانه‌های هشدار دهنده ندارد و بسیاری از مردم نمی‌دانند که به آن مبتلا هستند.
اکثر افراد مبتلا به فشارخون بالا هیچ نشانه یا علامتی ندارند، حتی اگر فشارخون به سطوح خطرناک بالا برسد. برخی از افراد مبتلا به فشارخون بالا ممکن است سردرد، تنگی نفس یا خونریزی‌بینی داشته باشند و معمولا تا زمانی که فشار خون بالا به مرحله شدید یا تهدید کننده زندگی نرسد، رخ نمی‌دهد.
علت فشار خون بالا
فشارخون بالا معمولا با گذشت زمان ایجاد میشود. علت فشار خون بالا به دلیل انتخاب سبک زندگی ناسالم، مانند عدم انجام فعالیت بدنی منظم و کافی باشد. برخی از شرایط سلامتی مانند دیابت و چاقی نیز می‌توانند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهند. این بیماری می‌تواند در دوران بارداری نیز اتفاق بیفتد.
عوارض و خطرات بالا بودن فشار خون
اگر فشارخون شما بیش از حد بالا باشد، فشار بیشتری به عروق خونی، قلب و سایر اندام‌ها مانند مغز، کلیه‌ها و چشم‌ها وارد می‌کند. فشارخون مداوم می‌تواند خطر ابتلا به تعدادی از بیماری‌های جدی و تهدید کننده زندگی را افزایش دهد.
برخی از خطرات بالا بودن فشار خون عبارتند از:
- بیماری قلبی
- حمله قلبی
- سکته مغزی
- نارسایی قلبی
- بیماری شریانی محیطی
- آنوریسم آئورت
- بیماری کلیوی
- زوال عقل عروقی
در اکثر موارد، می‌توانید فشارخون خود را کنترل کنید تا خطر ابتلا به مشکلات جدی سلامتی را کاهش دهید. برخی از عوارض فشار خون بالا را در ادامه بیشتر مورد بررسی قرار می‌دهیم.
خطر بالاتر سکته مغزی و آنوریسم
فشار خون بالا خطر ابتلا به سکته مغزی را افزایش می دهد، زیرا می‌تواند باعث ایجاد لخته در رگ‌های خونی شود که خون را به مغز می‌برد. اگر انسداد رخ دهد یا اگر رگ خونی پاره شود، ممکن است دچار سکته شوید.
به همین ترتیب، فشار خون بالا می تواند نواحی ضعیفی در دیواره رگ‌ها ایجاد کند. این نقاط ضعیف می‌توانند با خون پر شوند و با بالون بیرون بیایند و یک آنوریسم تشکیل دهند. آنوریسم می‌تواند ترکیده و منجر به سکته شود.
افزایش خطر حمله قلبی
فشار خون بالا باعث میشود که خون با نیروی بیشتری در بدن حرکت کند. این فشار اضافه می‌تواند رگ‌های خونی را پاره کند و بافت زخمی که در طول ترمیم این پارگی‌ها ایجاد میشود، می‌تواند بقایای خون، به‌ویژه لیپیدها و کلسترول را جذب کند. این مواد به دام افتاده می‌توانند جریان خون را در سراسر بدن دشوارتر کنند. وقتی خونرسانی به قلب با مشکل مواجه شود، ممکن است دچار حمله قلبی شوید.
خطر بالاتر نارسایی قلبی
فشار خون بالا می‌تواند باعث بزرگ شدن قلب شود، که می‌تواند پمپاژ خون را برای قلب سخت‌تر کند. این می تواند منجر به نارسایی قلبی شود، یعنی زمانی که قلب نمی‌تواند خون کافی برای بقیه بدن فراهم کند.
فشار خون بالا و سرگیجه
در برخی موارد، افراد مبتلا به فشار خون بالا ممکن است احساس تپش در سر یا قفسه سینه، احساس سبکی سر یا سرگیجه یا علائم دیگر داشته باشند.
افزایش خطر بیماری کلیوی
فشار خون بالا دومین علت اصلی این بیماری است که حذف مایعات و مواد زائد را برای کلیه‌ها دشوار یا غیرممکن می‌کند.
افزایش احتمال مشکلات بینایی
بینایی توسط رگ‌های خونی ریز تغذیه میشود . فشار خون بالا می‌تواند این جریان خون را کاهش دهد و حتی باعث پاره شدن این رگ‌های ظریف شود که ممکن است منجر به خونریزی در چشم، تاری دید و حتی کوری شود.
درمان فشار خون بالا
بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری می‌توانند برای درمان فشار خون بالا با ایجاد تغییر در سبک زندگی، فشار خون خود را در یک حد سالم کاهش دهند و یا تعداد (میزان کمی فشار خون) خود را در یک حد سالم نگه دارند. در این مورد پزشک متحصص می‌تواند بهترین راهنمایی‌ها را کند.
پزشک برای بیمار برنامه‌های درمانی مختلفی ارائه می‌دهد. این برنامه می‌تواند فقط شامل تغییر در سبک زندگی باشد. این تغییرات، مانند غذای‌های سالم و ورزش، می‌تواند بسیار موثر باشد. اما گاهی اوقات این تغییرات فشارخون شما را کنترل یا یا کم نمی‌کند.
در این صورت ممکن است نیاز به مصرف دارو داشته باشید. انواع مختلفی از داروهای فشار خون وجود دارد. بعضی از افراد باید بیش از یک نوع مصرف کنند. اگر فشارخون بالا به دلیل بیماری پزشکی یا داروی دیگری ایجاد شده باشد، قطع دارو می‌تواند فشارخون را کاهش دهد.
پیشگیری از فشار خون بالا
برای پیشگیری از فشار خون بالا موارد زیر پیشنهاد میشود:
- داشتن حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی در هر هفته (حدود ۳۰ دقیقه در روز، ۵ روز در هفته)
- سیگار نکشیدن
- داشتن یک رژیم غذایی سالم، از جمله محدود کردن سدیم (نمک) و الکل
- حفظ وزن سالم
- مدیریت استرس
علاوه بر ایجاد تغییرات مثبت در سبک زندگی، برخی از افراد مبتلا به فشار خون بالا باید برای کنترل فشار خون خود از دارو استفاده کنند. با اقدام برای کاهش فشار خون، می‌توانید از خود در برابر بیماری‌های قلبی و سکته محافظت کنید.
فشار خون بالا در دوران بارداری
فشار خون بالا در دوران بارداری می‌تواند به روش‌های متفاوتی نسبت به حالت عادی بر بدن تأثیر بگذارد. مادران مبتلا به فشار خون بالا در دوران بارداری بیشتر در معرض خطر عوارض قبل، حین و بعد از زایمان هستند. نه تنها سلامت مادر در خطر است، بلکه فشار خون بالا در دوران بارداری بر جنین تأثیر می گذارد.
فشار خون بالا در بارداری می تواند رشد جفت را تحت تاثیر قرار دهد و باعث محدود شدن تامین مواد مغذی و اکسیژن برای نوزاد شود. این می‌تواند منجر به زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد، جدا شدن جفت (جداشدگی) و سایر عوارض برای نوزاد شود.
فشار خون بالا بعد از زایمان
پره‌اکلامپسی پس از زایمان، فشار خون بالا در خانمی است که به تازگی بچه دار شده است. ممکن است چند روز بعد یا تا چند هفته بعد از بچه‌دار شدن اتفاق بیفتد. پره‌اکلامپسی پس از زایمان یک بیماری جدی برای سلامتی است که با فشار خون بالا و تجمع پروتئین در ادرار مشخص میشود. در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر تشنج و سایر مشکلات شود.
