فیزیوتراپی در سوختگی نقش حیاتی در تمام مراحل بهبودی بیمار پس از آسیب سوختگی ایفا می‌کند. فیزیوتراپی سوختگی شامل مراقبت‌های بستری و سرپایی پس از آسیب اولیه تا جراحی ترمیمی اسکار است. گاهی مراقبت‌های مداوم از بیماران حتی سال‌ها پس از آسیب دیدگی ادامه می‌یابد.
فیزیوتراپی در سوختگی
فیزیوتراپی یک مداخله مهم در مدیریت سوختگی است. درمان مناسب در مراحل اولیه به طور قابل توجهی طول مدت بستری شدن در بیمارستان و عوارض را به حداقل می‌رساند. فیزیوتراپیست‌ها با کار در یک تیم چند رشته ای، بر آموزش و مراقبت از بیمار، پیشگیری از اسکار، سرکوب اسکار هیپرتروفیک و بازیابی ظرفیت عملکردی بیمار مانند دامنه کامل حرکت، قدرت عضلانی، تحرک مستقل و توانایی انجام فعالیت‌های روزمره تمرکز می‌کنند.
فیزیوتراپی در سوختگی خصوصا در روند بهبودی کودکان مبتلا به سوختگی بسیار مهم است. مداخله فیزیوتراپی احتمال دستیابی به اهداف و بهبود عملکرد حرکتی را در افراد بطور چشمگیری افزایش می‌دهد. برنامه‌های ورزشی بیمارستانی در غیاب فیزیوتراپیست نیز جنبه مهمی از مراقبت مداوم برای بیماران سوختگی است.
عدم آگاهی مراقبین، عدم علاقه به مدیریت فیزیوتراپی، پایبندی ضعیف به برنامه ورزشی تجویز شده بر نتایج بهبودی تاثیر می‌گذارد. بنابراین مراقبان باید از اهمیت فیزیوتراپی در مدیریت سوختگی آگاهی کامل داشته باشند.
اهمیت فیزیوتراپی در سوختگی
جراحات سوختگی نوعی ضربه به بافت‌های بدن است که در مقایسه با سایر آسیب‌ها کمتر شناخته شده است. این آسیب‌ها می‌تواند برای هر فردی بدون در نظر گرفتن سن، جنسیت یا مکان رخ دهد. این صدمات می‌توانند به دلایل مختلفی مانند اصطکاک، سرما، گرما، تشعشع، مواد شیمیایی یا سوختگی الکتریکی ایجاد شوند. از این میان، اکثر سوختگی‌ها به دلیل مایعات داغ یا تماس نزدیک با یک جسم داغ ایجاد می‌شوند.
برای محاسبه میزان سوختگی که فرد متحمل شده است از قانون والاس استفاده می‌شود و یک معیار که اغلب توسط ارائه دهندگان مراقبت‌های اضطراری و تروما برای تعیین درجه سوختگی استفاده می‌شود. قانون والاس به طور خاص در ارزیابی سوختگی‌های درجه دوم و سوم استفاده می‌شود که نیاز به توانبخشی و فیزیوتراپی دارد.
توانبخشی سوختگی که شامل فیزیوتراپی هم هست نقش مهمی در روند بهبودی آسیب سوختگی دارد. هدف اصلی توانبخشی و فیزیوتراپی در چنین بیمارانی حفظ دامنه حرکتی، جلوگیری از انقباضات، بهبود قدرت و همچنین مدیریت درد است.
دنبال راهکار درمانی هستید؟
گروه سلامت بهروزی با ارائه برنامه‌های درمانی و استفاده از جدیدترین و پیشرفته‌ترین تجهیزات روز دنیا به شما کمک می‌کند تا هر چه سریعتر سلامتی خود را به دست آورید.
برای دریافت نوبت ویزیت با شماره ۲۶۷۶۵۱۲۲(۰۲۱) تماس بگیرید.
مراحل فیزیوتراپی در سوختگی
مدیریت فیزیوتراپی شامل دو مرحله مراقبت حاد و مزمن است. در فیزیوتراپی مراقبت‌های حاد، هدف اصلی پیشگیری از عوارض استراحت کامل در بستر و همچنین مدیریت درد است. دوره مراقبت حاد می‌تواند از یک روز تا چهار هفته بعد از عمل متغیر باشد.
در مراقبت‌های مزمن، بیمار تحت فیزیوتراپی قرار می‌گیرد تا از هر نوع تحلیل یا ضعف عضلانی جلوگیری شود. فیزیوتراپی سوختگی در این مرحله بر بهبود قدرت و تحرک بیمار تمرکز دارد. این مرحله می‌تواند بین دو تا چهار ماه پس از آسیب اولیه یا جراحی ادامه یابد.
برنامه هفته اول فیزیوتراپی در سوختگی
هفته اول پس از جراحی پروتکل فیزیوتراپی پس از در نظر گرفتن یافته‌های بالینی و همچنین وضعیت فعلی بیمار توسط درمانگر طراحی می‌شود. پروتکل بیمار برای هفته اول شامل طیف سبکی از تمرینات حرکتی مانند مچ پا تا انگشت پا است. حرکاتی مانند سر خوردن پاشنه، حرکات فعال شانه، آرنج و مچ دست تا محدوده بدون درد نیز در این مرحله انجام می‌شود. تنفس لب غنچه‌ای توسط بیمار همراه با تمرینات انبساط قفسه سینه برای حفظ تحرک قفسه سینه و جلوگیری از تجمع ترشحات قفسه سینه انجام می‌شود. این تمرینات به مدت یک هفته هر روز توسط بیمار انجام می‌شود.
برنامه هفته ۲-۴ فیزیوتراپی در سوختگی
از هفته دوم به بعد، تمرینات غیر فعال دامنه حرکتی برای مفاصل آرنج که دچار انقباض شده‌اند، شروع می‌شود. فلکشن غیرفعال و اکستنشن تا دامنه حرکتی موجود توسط درمانگر برای جلوگیری از پیشرفت انقباض انجام می‌شود. علاوه بر این، کشش غیرفعال برای آزاد سازی انقباضات موجود انجام می‌شود.
پروناسیون غیر فعال و سوپیناسیون ساعد برای تسهیل حرکت مذکور انجام می‌شود. انجام حرکات فعال انگشت توسط بیمار نیز در این مرحله تمرین می‌شود. این حرکات از ادم و انقباضات احتمالی در اعضا مختلف جلوگیری می‌کنند.
عضله چهارسر ایستا و همسترینگ با افزایش مدت زمان نگه داشتن به ۱۰ ثانیه یا تا جایی که بیمار می‌تواند، بدون ایجاد خستگی، ادامه می‌یابد. ماساژ درمانی اولتراسونیک نیز می‌تواند در این مرحله برای از بین رفتن چسبندگی‌ها انجام شود.
برنامه هفته ۴-۶ فیزیوتراپی در سوختگی
از هفته چهارم به بعد فیزیوتراپ بیمار را مجبور می‌کنند در حالت نشسته پاهایش را روی تخت آویزان کند. در این وضعیت بیمار برای تقویت عضله چهار سر ران تمرین می‌کند. تمرینات کشش و پس کشیدن شانه برای ارتقای تحرک کتف شروع می‌شود. در هفته پنجم، بیمار را وادار می‌کنند در محل پیاده روی کند.
تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS) می‌تواند برای تسکین درد بیمار استفاده شود. تمرینات تقویتی اندام‌های کمتر آسیب دیده با وزنه نیز در این مرحله شروع می‌شود. حرکات فعال انگشت همراه با تمرینات پروناسیون و سوپیناسیون ادامه می‌یابد.
برنامه خانگی فیزیوتراپی در سوختگی
فیزیوتراپ پس از ترخیص از بیمار می‌خواهد که به انجام طیف وسیعی از تمرینات حرکتی، یعنی حرکات فعال انگشتان و دامنه حرکتی فعال شانه، آرنج و مچ ادامه دهد. همچنین می‌توان به بیمار حرکات کششی را آموزش داد که روزانه باید انجام شود. بیمار در این مرحله باید به طور منظم موارد حیاتی را کنترل کند و هرگونه تغییری را به پزشک اطلاع دهد.
برنامه دوره پیگیری فیزیوتراپی در سوختگی
در طول دوره پیگیری، می‌توان به بیمار ماساژ اصطکاکی داد تا از اسکار و چسبندگی جلوگیری شود. همچنین، کشش چرخه‌ای را می‌توان برای از بین بردن چسبندگی‌های سرسخت و همچنین جلوگیری از انقباض انجام داد. تمرینات استقامتی پیشرونده را نیز می‌توان برای بهبود توانایی بیمار شروع کرد. تمام مراحل فوق کمک می‌کنند فرد دچار سوختگی سریعتر به زندگی عادی برگردد که اهمیت فیزیوتراپی در سوختگی را نشان می‌دهد.
