اسپاستیسیتی در ام اس

اسپاستیسیتی در ام اس بسیار شایع است که باعث می‌شود عضلات سفت، سنگین و دشوار حرکت کنند. اسپاسم سفت شدن ناگهانی عضله است که ممکن است باعث شود عضوی به طور غیرارادی به بیرون پرتاب شود یا به سمت بدن حرکت کند.

اسپاستیسیتی در ام اس

اسپاستیسیتی در ام اس جز علائم شایع محسوب می‌شود که باعث گرفتگی عضلات و اسپاسم غیرارادی عضلات، از جمله انقباضات شدید و حرکات ناگهانی و غیرقابل کنترل می‌شود.

ام اس زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غلاف میلین، که پوشش محافظ اطراف سلول‌های عصبی است، حمله می‌کند. این آسیب باعث می‌شود اعصاب نتوانند سیگنال‌ها را به درستی ارسال کنند. حدود ۴۸ تا ۶۰ درصد از افراد مبتلا به ام اس، اسپاستیسیتی را تجربه می‌کنند که میزان ابتلا در افراد، متفاوت می‌باشد.

اسپاستیسیته از نظر شدت متفاوت است. برخی از افراد سفتی ماهیچه‌ای جزئی را تجربه می‌کنند که تاثیر کمی بر زندگی روزمره دارد. درحالی که، برخی دیگر ممکن است اسپاستیسیته شدید داشته باشند که باعث اسپاسم غیرقابل کنترل اندام‌ها می‌شود و توانایی راه رفتن یا برداشتن اشیا را تحت شعاع قرار می‌دهد و باعث درد در مفاصل و اطراف ستون فقرات می‌شود. اسپاستیسیتی انواع مختلفی دارد که دو نوع آن در ام اس بسیار شایع می‌باشد:

• اسپاستیسیتی فلکسور: ماهیچه‌های پشت بالای ساق پا (همسترینگ) یا بالای ران‌ها (فلکسورهای لگن) را تحت تاثیر قرار می‌دهدکه باعث خم شدن غیرارادی زانوها و لگن به سمت قفسه سینه می‌شود.

• اسپاستیسیتی اکستانسور: که مربوط به عضلات جلویی (چهارسر ران) و داخل (ابداکتور ران) ران می‌باشد که باعث می‌شود زانوها و باسن خشک و منقبض بماند و مچ پاها ضربدری ‌شود.

بیماران ممکن است یک یا هر دو نوع اسپاستیسیتی را تجربه کنند. همچنین امکان بروز این عارضه در دست نیز وجود دارد که در افراد مبتلا به ام اس رایج نیست.

علائم اسپاستیسیتی در ام اس

برخی از علائم اسپاستیسیتی در ام اس عبارتند از:

• کاهش دامنه حرکتی
• مشکل در شل کردن یا رها کردن عضلات
• بروز کلونوس که یک حرکت تکراری در دست یا پا می‌باشد.
• افزایش رفلکس‌های تاندون عمیق

علت اسپاستیسیتی در ام اس

اسپاستیسیتی در ام اس به دلیل آسیب به اعصاب پوشاننده میلین که حرکت را کنترل می‌کنند رخ می‌دهد. این آسیب باعث کند شدن یا توقف تکانه‌های عصبی و در نتیجه بروز مشکلات عصبی می‌شود.

ام اس یک بیماری خود ایمنی است. عوامل محیطی، مانند درجه حرارت بالا، رطوبت یا لباس‌های تنگ، گاهی اوقات می‌توانند باعث ایجاد اسپاستیک در افراد مبتلا به ام اس شود. علاوه‌بر‌این، در برخی موارد، تغییر وضعیت، حرکات ناگهانی یا عفونت می‌تواند اسپاستیسیته را بدتر کند.

درمان اسپاستیسیتی در ام اس

هدف از درمان اسپاستیسیتی در ام اس، از بین بردن انقباضات عضلانی و درد است، که منجر به افزایش مهارت‌های حرکتی می‌شود. پزشک ممکن است درمان را با  کشش‌های ساده و سایر تمرینات ورزشی شروع کند. پزشک ممکن است شما را به سایر متخصصان مانند فیزیوتراپیست یا کاردرمانگر ارجاع دهد. بسته به شدت اسپاستیک روش‌های درمانی مناسب انتخاب می‌شود. برخی از درمان‌های اسپاستیسیته عبارتند از:

• یوگا
• فیزیوتراپی
• کاردرمانی
• سوزن خشک یا درای نیدلینگ
• مدیتیشن و سایر تکنیک‌های آرامش بخش
• ماساژ
• داروهایی برای کاهش سفتی عضلات
• دستگاه‌های ارتز مانند بریس‌ها و آتل‌ها برای کمک به وضعیت بدن
• جراحی برای قطع تاندون‌ها یا ریشه‌های عصبی

برخی عوامل می‌توانند علائم این بیماری را تحریک و یا بدتر کنند. بنابراین بخشی از برنامه درمانی باید شناسایی عوامل محرک باشد تا بتوان از آنها اجتناب کرد. مانند:

• سرما
• رطوبت
• لباس یا کفش تنگ
• عفونت باکتریایی یا ویروسی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، عفونت مثانه یا زخم‌های پوستی
• یبوست

دارو درمانی اسپاستیسیتی در ام اس

برای درمان اسپاستیسیتی در ام اس می‌توان از دارو استفاده کرد. هر دارویی که تجویز شود، در ابتدا مصرف آن با دوز کم توصیه می‌شود. بعد از مدتی می‌توان دوز آن را به تدریج افزایش داد تا زمانی که موثر واقع شود. داروهای ضد اسپاسم مورد استفاده برای درمان ام اس عبارتند از:

• سم بوتولینوم (بوتاکس): این سم از طریق تزریق عضلانی تزریق می‌شود. عوارض جانبی آن ممکن است شامل درد محل تزریق و ضعیف شدن موقت عضله باشد.

• باکلوفن: این شل کننده عضلانی خوراکی، اعصاب نخاع را هدف قرار می‌دهد. عوارض جانبی احتمالی آن ممکن است شامل خواب آلودگی و ضعف عضلانی باشد. برای اسپاستیک شدیدتر، می‌توان آن را با استفاده از پمپی که در پشت شما کار گذاشته شده است (باکلوفن داخل نخاعی) تجویز کرد.
• تیزانیدین: این داروی خوراکی عضلات را شل می‌کند. عوارض جانبی آن ممکن است شامل خشکی دهان، خواب آلودگی و کاهش فشارخون باشد. به طور کلی باعث ضعف عضلانی نمی‌شود.
• دیازپام (والیوم): این دارو ایده‌آل نیست زیرا می‌تواند باعث ایجاد عادت شود.
• دانترولن: می‌تواند باعث آسیب کبدی و ناهنجاری در خون شود.
• فنل: این مسدود کننده عصبی می‌تواند باعث سوزش، سوزن سوزن شدن یا تورم می‌شود. در موارد نادر می‌تواند باعث ضعف حرکتی و از دست دادن حس شود.

فیزیوتراپی و کاردرمانی اسپاستیسیتی

چه از دارو استفاده کنید یا نه، ورزش و حرکت درمانی امری ضروری برای درمان این بیماری محسوب می‌شود. حتی اگر قصد دارید به تنهایی ورزش کنید، ممکن است ایده خوبی باشد که ابتدا با یک فیزیوتراپیست کار کنید. آنها می‌توانند نقاط قوت و ضعف شما را ارزیابی کنند تا مشخص کنند کدام تمرینات به احتمال زیاد به شما کمک می‌کند و همچنین روش انجام صحیح این تمرینات ورزشی را به شما آموزش می‌دهند.