لرزش یا ترمور در پارکینسون چیست؟

لرزش یا ترمور در پارکینسون از مشکلات و اختلالات اصلی این بیماری است و در واقع یک حرکت غیر ارادی و ریتمیک است که به صورت پایدار در افراد مبتلا به آن اتفاق می‌افتد. در این مقاله روش‌های درمان لرزش پارکینسون را معرفی و بررسی می‌نماییم.

بیماری پارکینسون چیست؟

پارکینسون دومین بیماری شایع نورودژنراتیو در جهان می‌باشد. بیماری نورودژنراتیو به بیماری گفته می‌شود که در آن سلول‌های اصلی مغز شما که نورون نامیده می‌شوند به مرور از بین می‌روند. این مسئله باعث می‌شود تا مغز شما نتواند فعالیت خود را به خوبی انجام دهد.

بیماری پارکینسون باعث از بین رفتن آن دسته از سلول‌هایی می‌شود که نقش تولید دوپامین در قسمتی از مغز را دارند. دوپامین مولکولی است که به مغز شما کمک می‌کند تا یک سری از پیام‌ها را به سایر سلول‌های مغزی برساند.

از آنجایی که نقش این سلول‌ها کنترل حرکات بدن است؛ از بین رفتن این نورون‌ها باعث می‌شود حرکات شما دچار مشکل شود. نتیجه این اختلالات حرکتی دیده شدن علائمی مانند لرزش، خشکی حرکات، اختلال در راه رفتن یا تعادل و غیره در پارکینسون است‌.

لرزش یا ترمور در پارکینسون چیست؟

لرزش یا ترمور در پارکینسون یکی از سه اختلال اصلی حرکتی است که در این بیماری وجود دارد. در تعریف ترمور باید گفت که لرزش یا ترمور، یک حرکت غیر ارادی و ریتمیک است که به دلیل انقباض و ریلکس شدن سریع و متغیر عضلانی اتفاق می‌افتد.

تفاوت لرزش با سایر حرکات غیر ارادی مانند تیک یا اسپاسم الگوی ریتمیک و پایدار آن است.

این اختلال در پارکینسون در دو الگو دیده می‌شودکه عبارتند از:

1. لرزش استراحتی
2. ترمور حرکتی

لرزش استراحتی در پارکینسون

الگوی اول که بیشتر در پارکینسون شایع است، لرزش استراحتی است. این لرزش معمولا هنگامی دیده می‌شود که عضلات فرد ریلکس می‌باشند و کاری انجام نمی‌دهد. برای مثال بر روی صندلی نشسته است و یا برای استراحت دراز کشیده است. به این لرزش، لرزش چرخاندن قرص نیز می‌گویند.

دلیل این نامگذاری ظاهر این لرزش است. چرا که به نظر می‌رسد فرد دارد یک قرص را بین انگشت سبابه و شست خود می‌چرخاند.

خوشبختانه به طور معمول با انجام حرکت، این لرزش از بین می‌رود و یا ضعیف‌تر می‌شود. به عبارت دیگر هنگامی که کاری انجام می‌دهید، این لرزش در دست شما دیده نمی‌شود و مانع از انجام کار نیست.

ترومور حرکتی در پارکینسون

نوع دیگر لرزش که در پارکینسون دیده می شود ترمور حرکتی است. برخلاف لرزش استراحتی این لرزش هنگامی بروز می‌کند که فرد فعالیتی ارادی انجام می‌دهد.

خود این لرزش نیز به دو دسته تقسیم می‌شود، لرزش وضعیتی و کینتیک. لرزش وضعیتی هنگامی اتفاق می‌افتد که فرد دست یا پای خود را بر خلاف جاذبه نگاه دارد. نوع دیگر لرزش حرکتی یا لرزش کینتیک، لرزشی است که طی انجام فعالیت‌های روزانه در حین انقباضات ارادی دیده می‌شود.

این نوع لرزش بر عملکرد شما تاثیرگذار است. چرا که در حین استفاده از ابزار یا وسایل شروع می‌شود‌.

چگونگی پیشرفت لرزش پارکینسون و عوامل تاثیرگذار

معمولا لرزش پارکینسون با گذر زمان وخیم‌تر می‌شود. سرعت پیشرفت و تظاهرات آن فرد به فرد متفاوت است. اما به طور کلی لرزش از انگشتان یک دست شروع می‌شود و به سمت بازو پیشرفت می‌کند و حتی می‌تواند به مرور، پا، لب و زبان را درگیر کند و در نهایت سمت دیگر بدن را.

از مواردی که می‌توانند لرزش را شدیدتر کنند عبارتند از:

1. استرس
2. اضطراب
3. خستگی
4. کافئین
5. قهوه
6. شکلات

علاوه بر این موارد بعضی از داروها نیز بر ترمور تاثیر گذارند و آن را شدیدتر می‌کنند. از نمونه دسته این داروها، داروهای صرع و آسم می‌باشد. بنابراین پیش از استفاده از هر دارو اطلاعات مربوط به آن را بخوانید و یا با پزشک خود مشورت کنید.

چگونه می‌توان لرزش را درمان کرد؟

متاسفانه لرزش، درمانی ندارد اما شیوه‌هایی برای مدیریت آن و کنترلش موجود است. در ادامه روش‌های مختلف برای درمان لرزش در پارکینسون را معرفی و بررسی می‌کنیم.

دارو درمانی

مهمترین شیوه کنترل لرزش، کنترل پارکینسون با استفاده از دارو می‌باشد. داروها معمولاً به سلول‌های شما کمک می‌کنند تا دوپامین بیشتری تولید کنند و در نتیجه علائم بیماری کنترل شود.

به این دسته از داروها دوپامینرژیک گفته می‌شود. مهم‌ترین داروی دوپامینرژیکی که در پارکینسون استفاده می‎شود لوودوپا است. لوودوپا تاثیرات بسیار مثبت در کوتاه مدت دارد، اما در بلند مدت باعث به وجود آمدن اختلالات حرکتی از جمله فریز شدن یا یخ‎زدگی حرکت و کندی حرکات می‌شود، و همچنین به مرور زمان بیمار نیاز دارد تا دوز بالاتر از دارو را دریافت کند.

با این وجود همه افراد به دارو به خوبی پاسخ نمی‌دهند و این شیوه بر آنها تاثیرگذار نیست. اگر از این گروه بودید با پزشک خود مشورت کنید تا درمان دارویی مناسب‌تری برای شما انتخاب شود.

تحریک عمقی مغز با جراحی

چنانچه شما به درمان دارویی پاسخ مناسبی ندهید، جراحی گزینه بعدی است. جراحی که به طور معمول انجام می‌شود تحریک عمقی مغز است. در طی این جراحی تعدادی الکترود یا سیم کوچک در مغز شما قرار داده می‌شود. این الکترودها از طریق سیم عایق شده به منبع اصلی که در زیر استخوان ترقوه شما قرار دارد متصل می‌شود.

پس از آن این منبع پیام‌های الکتریکی را به الکترودهای درون مغز ارسال می‌کند. سپس آنها سلول‌های اطراف را تحریک می‌کند‌. در نتیجه این فعالیت‌ها، حرکت شما بهبود می‌یابد و لرزش شما کم می‌شود.

این جراحی علاوه بر کسانی که به دارو پاسخ نمی‌دهند، در افرادی که مشکلات شدید حرکتی را پس از کاهش تاثیر دارو تجربه می‌کنند و یا افرادی که به دوز بالایی از دارو برای پاسخ نیاز دارند نیز استفاده می‌شود.

دوری از عوامل تشدید کننده لرزش در پارکینسون

راه حل‌های دیگر مدیریت و جلوگیری از شدیدتر شدن لرزش، جلوگیری از بروز عواملی است که آن را وخیم‌تر می‌کند. این موارد عبارتند از:

1. اضطراب
2. خستگی

اجتناب از اضطراب

همانطور که گفته شد، یکی از این موارد اضطراب است. بنابراین شیوه‌های روانشناسی مانند رفتار درمانی شناختی یا تکنیک‌های ریلکسیشن می‌توانند کمک کننده باشند.

جلوگیری از ایجاد خستگی

عامل دیگری که بر لرزش تاثیرگذار است خستگی است. خستگی به راحتی ایجاد می‌شود و به کندی از بین می‌رود بنابراین باید از ایجاد آن جلوگیری کرد. با انجام تمرینات سعی در کاهش سفتی‌های عضلات و افزایش قدرت آنها داریم تا حرکات بیمار با صرف انرژی کمتری انجام شود و در نتیجه باعث کاهش ایجاد خستگی گردد.

تمرین درمانی

علاوه بر آن، همچنین تمرین درمانی می‌تواند باعث تحریک ترشح فاکتورهای رشد در سیستم عصبی مرکزی شود که آن هم به نوبه خود به بقا نورون‌های دوپامینرژیک کمک می‌کند. علاوه بر این نکته دیده شده است که ورزش با شدت بالا می‌تواند در حفظ و رشد مجدد سلول‌های مغزی موثر باشد‌.

تغذیه و رژیم غذایی مناسب

نکته تاثیرگذار دیگر تغذیه بود. بنابراین مدیریت رژیم غذایی می‌تواند به شما کمک کند تا از اثرات نامناسب تغذیه بر لرزش جلوگیری کنید.

سایر روش‌های درمان لرزش یا ترمور

علاوه بر این نکات بعضی از افراد شیوه خود را برای کنار آمدن با لرزش پیدا کرده‌اند. این شیوه‌ها لزوما برای همه افراد مناسب نیستند و شما نیز می‌توانید شیوه‌ای که برای شما مناسب‌تر است را پیدا کنید.

از نمونه این راه حل‌ها کاهش لرزش با گرفتن وسیله‌ای در دست، چرخاندن خودکار یا دریبل کردن یک توپ در هنگام دویدن است.

در نهایت باید گفت که مشکلات بیماری‌های عصبی فرد به فرد متفاوت است و هر فرد شیوه مخصوص به خود را برای مدیریت و کاهش مشکلات دارد.

برای اطلاعات بیشتر مقاله پارکینسونیسم را مشاهده نمایید.