اضطراب (anxiety)

اضطراب (anxiety) واکنش خاص فرد به استرس است. منشا آن داخلی است. اضطراب معمولا با احساس مداوم دلهره یا ترس در موقعیت‌هایی که واقعا تهدیدکننده نیستند، مشخص می‌شود. بر خلاف استرس، اضطراب حتی پس از گذراندن یک نگرانی ادامه دارد. در موارد شدیدتر، اضطراب می‌تواند به یک اختلال اضطرابی تبدیل شود.

اضطراب (anxiety) چیست؟

اضطراب (anxiety) نوعی احساس ترس و نگرانی و ناراحتی است. ممکن است باعث تعریق، بی‌قراری، تنش و ضربان قلب سریع شود که می‌تواند یک واکنش طبیعی به استرس باشد. به عنوان مثال، ممکن است درصورت برخورد با مشکلی در محل کارتان یا پیش از شرکت در یک امتحان یا پیش از تصمیم‌گیری راجع به موضوعی مهم، احساس اضطراب کنید. اضطراب ممکن است به شما انرژی بدهد یا به تمرکز شما کمک کند. اما برای افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی، این ترس، موقتی نیست و می‌تواند بسیار مضر و مختل کننده شرایط عادی زندگی باشد.

اختلالات اضطرابی چیست؟

اختلالات اضطرابی شرایطی هستند که در آن اضطرابی دارید که از بین نمی‌رود و به مرور زمان بدتر می‌شود. این علائم می‌تواند در فعالیت‌های روزانه مانند شغل، تکالیف مدرسه و روابط اجتماعی و عزت نفس تداخل ایجاد کند.

علائم اختلالات اضطرابی

 علائم اختلالات اضطرابی براساس نوعشان، متفاوت هستند. اما همه آنها ترکیبی از موارد زیر را دارند:

• افکار یا باورهای مضطرب‌کننده که کنترل آنها سخت است. به شما احساس بی‌قراری و تنش می‌دهند و در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد می‌کنند. این افکار از بین نمی‌روند و با گذشت زمان می‌توانند بدتر شوند.
• علائم فیزیکی مانند: تپش یا ضربان قلب سریع، درد‌های جسمی و درد‌های غیرقابل توصیف، سرگیجه و تنگی نفس
• تغییرات در رفتارها و عادت، مثل خودداری از کارهایی که قبلا به طور روزمره انجام می‌دادید.

علت اختلالات اضطرابی

علت اضطراب ناشناخته است. عواملی مانند ژنتیک، بیولوژی مغز، استرس، اتفاقات و محیط زندگی ممکن است نقش داشته باشند.

انواع اختلالات اضطرابی

انواع مختلفی از اختلالات اضطرابی وجود دارد، از جمله:

اختلال اضطراب فراگیر(GAD)

اختلال اضطراب فراگیر شامل نگرانی مداوم و بیش از حد است که در فعالیت‌های روزانه اختلال ایجاد می‌کند. این نگرانی و تنش مداوم ممکن است با علائم فیزیکی مانند بی‌قراری، احساس خستگی، مشکل در تمرکز، تنش عضلانی یا مشکلات خواب همراه باشد. اغلب نگرانی‌ها روی چیزهای روزمره مانند مسئولیت‌های شغلی، سلامت خانواده یا مسائل جزئی مانند کارهای خانه، تعمیرات ماشین یا قرار ملاقات‌ها متمرکز می‌شود. اما نگرانی آنها بیش از حد است و حداقل به مدت ۶ ماه تقریبا هر روز ادامه دارد.

اختلال هراس (پانیک)

افراد مبتلا به اختلال پانیک دچار حملات پنیک می‌شوند. پانیک دوره‌های ناگهانی و مکرر ترس شدید و وحشت است در زمانی‌که هیچ خطری وجود ندارد. حملات سریع شروع می‌شوند و ممکن است چند دقیقه یا حتی بیشتر ادامه داشته باشند. علامت اصلی اختلال پانیک حملات پانیک مکرر است که ترکیبی بسیار زیاد از پریشانی فیزیکی و روانی است. در طول یک حمله، چندین مورد از این علائم به صورت ترکیبی رخ می‌دهد:

• تپش قلب یا ضربان قلب سریع
• تعریق
• لرزیدن
• احساس تنگی نفس یا احساس خفگی
• درد قفسه سینه
• احساس سرگیجه، سبکی سر یا غش
• احساس خفگی
• بی‌حسی یا گزگز
• لرز یا گرگرفتگی
• حالت تهوع یا دردهای شکمی
• احساس جدا شدن
• ترس از دست دادن کنترل
• ترس از مردن

از آنجایی که علائم بسیار شدید هستند، بسیاری از افرادی که حمله پانیک را تجربه می‌کنند ممکن است باور کنند که دچار حمله قلبی یا سایر بیماری‌های تهدید کننده زندگی شده‌اند. آنها ممکن است به بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنند. میانگین سن شروع اختلال هراس ۲۰ تا ۲۴ سال است. حملات پانیک ممکن است همراه با سایر اختلالات روانی مانند افسردگی یا PTSD رخ دهد.

فوبیا

فوبیا نوعی ترس غیرمعمول از چیزهایی است که خطری ندارند یا خطر کمی دارند. فوبیای خاص ترس مفرط و مداوم از یک شی، موقعیت یا فعالیت خاص است که عموما مضر نیست. بیماران می‌دانند که ترس آنها بیش از حد است، اما نمی‌توانند بر آن غلبه کنند. این ترس‌ها چنان ناراحتی ایجاد می‌کنند که برخی افراد برای اجتناب از آنچه می‌ترسند، نهایت تلاش را می‌کنند. به عنوان مثال می توان به سخنرانی در جمع، ترس از پرواز یا ترس از عنکبوت اشاره کرد.

آگورافوبیا

آگورافوبیا ترس از قرار گرفتن در موقعیت‌هایی است که فرار ممکن است دشوار یا شرم‌آور باشد یا در صورت بروز علائم هراس کمک در دسترس نباشد. ترس با وضعیت واقعی تناسب ندارد و به طور کلی شش ماه یا بیشتر طول می‌کشد و باعث ایجاد مشکلاتی در عملکرد می‌شود. فرد مبتلا به آگورافوبیا این ترس را در دو یا چند مورد از موقعیت‌های زیر تجربه می‌کند:

• وسایل حمل و نقل عمومی
• فضاهای باز
• مکان‌های بسته
• در صف ایستادن یا در جمع بودن
• بیرون از خانه تنها بودن

فرد فعالانه از موقعیت اجتناب می‌کند، به یک همراه نیاز دارد. آگورافوبیا درمان نشده می‌تواند آنقدر جدی شود که فرد نتواند خانه را ترک کند. تنها زمانی می‌توان آگورافوبیا را در یک فرد تشخیص داد که ترس به شدت ناراحت کننده باشد.

 اضطراب اجتماعی

یک فرد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی از شرمساری، تحقیر، طرد شدن یا به دیده تحقیر شدن در تعاملات اجتماعی، اضطراب و ناراحتی قابل توجهی دارد. افراد مبتلا به این اختلال سعی می‌کنند از موقعیت اجتناب کنند یا آن را با اضطراب زیاد تحمل کنند. مثال‌های رایج: ترس شدید از سخنرانی در جمع، ملاقات با افراد جدید یا خوردن/نوشیدن در جمع است. ترس یا اضطراب باعث مشکلاتی در عملکرد روزانه می‌شود و حداقل شش ماه طول می‌کشد.

اختلال اضطراب جدایی

فرد مبتلا به اختلال اضطراب جدایی به شدت از جدایی از کسانی که به آنها وابسته است می‌ترسد یا مضطرب است. این احساس فراتر از حدی است که برای سن فرد مناسب است، باقی می‌ماند (حداقل چهار هفته در کودکان و شش ماه در بزرگسالان) و باعث ایجاد مشکلاتی در عملکرد می‌شود. یک فرد مبتلا به اختلال اضطراب جدایی ممکن است دائما نگران از دست دادن نزدیک‌ترین فرد خود باشد، ممکن است تمایلی نداشته باشد یا از بیرون رفتن یا خوابیدن دور از خانه یا بدون آن فرد امتناع کند یا ممکن است کابوس‌هایی را در مورد جدایی تجربه کند. علائم جسمی پریشانی اغلب در دوران کودکی ایجاد می‌شود، اما علائم ممکن است تا بزرگسالی نیز وجود داشته باشد.

تفاوت استرس و اضطراب

تفاوت استرس و اضطراب مرز باریکی دارد. اکثر مردم در مقطعی از زندگی خود استرس و اضطراب را تجربه می‌کنند. بسته به سطح شدت، آنها می‌توانند بر کیفیت زندگی فرد تاثیر منفی بگذارند. اگرچه استرس و اضطراب در بسیاری از علائم عاطفی و جسمی یکسان هستند (ناراحتی، تنش، سردرد، فشار خون بالا و از دست دادن خواب). منشاء بسیار متفاوتی دارند. تعیین اینکه کدام یک را تجربه می‌کنید برای یافتن یک برنامه درمانی موثر و احساس بهتر بسیار مهم است.

استرس یک پاسخ فیزیولوژیکی و رفتاری به یک تهدید یا چالش فوری است. اضطراب یک احساس عاطفی و حالت روانی است که احتمال آسیب را پیش بینی می‌کند. تفاوت مهم بین استرس و اضطراب این است که استرس معمولا علتی دارد. هنگامی‌که آن فعال کننده از بین رفت، استرس معمولا کاهش می‌یابد. چالشی مانند برنامه شلوغ می‌تواند باعث استرس شود. مشکلات همچنین می‌توانند استرس‌زا باشند، مانند پرداخت قبوض در زمان بیکاری. هنگامی که برنامه شما آزاد شد یا شغلی پیدا کردید که هزینه‌ها را پوشش دهد، احتمالا استرس کاهش می‌یابد.

اضطراب (anxiety) یک نگرانی یا هراس در مورد چیزهایی است که ممکن است اشتباه پیش برود، مانند نحوه نگرانی شما در مورد از دست دادن شغل جدید. اضطراب همچنین می‌تواند پس از پایان یک تجربه ناخواسته باقی بماند. شاید در گذشته باخت را تجربه کرده باشید و نگران باشید که دوباره اتفاق بیفتد.

هم استرس و هم اضطراب گاهی اوقات می‌توانند مفید باشند. استرس مثبت می‌تواند به شما انگیزه دهد تا بهره‌وری بیشتری داشته باشید. اضطراب می‌تواند به شما یادآوری کند که در زمانی که اضطراب زیاد نیست، توجه کنید و اعمال و محیط اطراف خود را بررسی کنید.

به طور کلی، استرس پاسخی به یک علت بیرونی است و از آنجایی که استرس ناشی از عوامل خارجی است، مقابله با این عوامل می‌تواند کمک کننده باشد. اگر استرس مزمن و طولانی مدت را تجربه می‌کنید، راه‌های زیادی برای مدیریت و کاهش علائم وجود دارد، از جمله فعالیت بدنی، تمرینات تنفسی، خواب کافی و وقت گذاشتن برای برقراری ارتباط با دیگران.

اضطراب (anxiety) واکنش خاص فرد به استرس است. منشا آن داخلی است. اضطراب معمولا با احساس مداوم دلهره یا ترس در موقعیت‌هایی که واقعا تهدیدکننده نیستند، مشخص می‌شود. بر خلاف استرس، اضطراب حتی پس از گذراندن یک نگرانی ادامه دارد. در موارد شدیدتر، این عارضه می‌تواند به یک اختلال اضطرابی تبدیل شود.

افراد تحت استرس علائم روحی و جسمی مانند تحریک پذیری، عصبانیت، خستگی، درد عضلانی، مشکلات گوارشی و مشکل در خواب را تجربه می کنند. از سوی دیگر، اضطراب با نگرانی‌های مداوم و بیش از حد تعریف می‌شود که حتی در غیاب یک عامل استرس‌زا از بین نمی‌روند.

درمان اختلالات اضطرابی

اولین قدم این است که به پزشک خود مراجعه کنید تا مطمئن شوید که هیچ مشکل جسمی ایجاد کننده علائم نیست. اگر اختلال اضطرابی تشخیص داده شود، یک متخصص سلامت‌ روان یا روانشناس می‌تواند برای یافتن بهترین درمان به شما کمک کند. متاسفانه بسیاری از افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی به دنبال کمک نیستند. آنها متوجه نمی‌شوند که بیماری دارند که درمان‌های موثری برای آن وجود دارد.

اولین قدم مفید این است که بدانید چه چیزی باعث ناراحتی شما می‌شود. به عنوان مثال، زندگی کاری شما ممکن است طاقت فرسا باشد و منبع استرس باشد. راهبردهایی مانند تمرین تمرکز حواس، کمی کمک کننده باشد، اما علائم شما ممکن است تا زمانی که علت نزاع خود را شناسایی و برطرف کنید ادامه یابد.

درمان اختلال اضطرابی عبارتند از :

• درمان شناختی_رفتاری(CBT): نوعی روان درمانی است که اغلب برای درمان اختلالات اضطرابی استفاده می شود. CBT روش‌های مختلف تفکر و رفتار را به شما آموزش می‌دهد که می‌تواند به شما کمک کند تا واکنش خود را نسبت به چیزهایی که باعث احساس ترس و اضطراب می‌شوند، تغییر دهید.
• دارو: داروهایی برای درمان اختلالات اضطراب استفاده می‌شوند که عبارتند از: داروهای ضد اضطراب و برخی داروهای ضد افسردگی. بعضی از  داروها برای نوع خاصی از اختلالات اضطرابی بهتر عمل می‌کنند. شما باید با پزشک خود همکاری کنید تا تشخیص دهد کدام دارو برای شما بهترین است. ممکن است لازم باشد بیش از یک دارو را امتحان کنید تا بتوانید داروی مناسب خودتان را پیدا کنید.
• نوروفیدبک: درمان اضطراب با نوروفیدبک، درمانی غیرتهاجمی برای آموزش فعالیت‌های مغز توسط الکترودها است. در این درمان قطعاتی به اسم حسگر بر روی پوست سر قرار می‌گیرد. این حسگرها که فعالیت‌های الکتریکی مغز را ثبت و به شکل امواج مغزی نشان می‌دهد تا فرد از کیفیت عملکرد مغز خود آگاهی پیدا کند. نکته‌ای که باید مدنظر قرار داد این است که چطور مغز به هنگام دریافت پاداش عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهد. در واقع شخص به هنگام دیدن عملکرد مثبت یا منفی خود، فیدبک دریافت می‌کند.
• تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال (tDCS): در این روش نواحی خاصی از مغز را تحریک می‌کنند. اصول کار به این صورت است که، ۲ الکترود دارای قطب مثبت و دیگری منفی از طریق نوعی پد اسفنجی که توسط نوعی محلول رسانا مرطوب شده است، بر روی سر قرار می‌گیرد. جریان الکتریکی موجود در این الکترودها، به سطح قشر مغزی می‌رسند. این جریان، نورون‌ها را باردار کرده و باعث ایجاد قطب مثبت و منفی می‌شود در نتیجه منجر به تغییر فعالیت آن ناحیه خواهد شد و به ترمیم مغز کمک می‌کند. این درمان غیرتهاجمی و بدون درد است و راهی برای آموزش مغز برای کاهش اضطراب است.
• داشتن یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی
• کاهش مصرف الکل و کافئین
• فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند یوگا و مدیتیشن
• ورزش منظم
• تسکین سردرد تنشی و درد گردن و شانه
• تقویت ارتباطات اجتماعی از طریق فعالیت‌هایی مانند وقت گذاشتن با دوستان یا کار داوطلبانه در جامعه
• صحبت کردن با یک دوست در مورد احساس خود