راه درمان سندروم پلیکا زانو چیست؟

اگر علایمی مانند درد بالای زانو دارید یا اول صبح احساس ترکیدن چیزی در زانو می‌کنید، ممکن است به سندروم پلیکا زانو دچار شده باشید. در این مقاله به بررسی علایم و روش درمان سندرم پلیکا از طریق فیزیوتراپی و سایر روش‌ها می‌پردازیم.

سندروم پلیکا زانو

پلیکا یک زایده تا خورده از پرده‌ی سینوویوم (از جنس کلاژن) است که سبب جدا شدن کشکک از سطح استخوان ران می‌شود. پلیکا بقایای بافت سینوویال جنینی است که در قسمت داخلی زانو قرار گرفته است.

در دوران جنینی، زانو توسط تیغه‌هایی از جنس غشا به سه حفره تقسیم می‌شود. این تیغه‌ها تا ۴ ماهگی وجود داشته و بعد از آن حذف می‌شود. در حدود ۲۰ تا ۶۰ درصد موارد چین سینویال در قسمت فوقانی داخلی کشکک باقی می‌ماند که آن را پلیکا می‌نامند. (سندروم پلیکا)

ضربات کوچک و بزرگ سبب تحریک پلیکا می‌گردد. تحریکات مکرر سبب مزمن شدن عارضه می‌گردد و به تدریج در قسمت داخل زانو یک نوار غیرقابل‌ارتجاع فیبروزی ایجاد می‌گردد و باعث استرس ثانویه بر زانو می‌گردد که معمولا با کندرومالسی همراه است.

سندرم پلیکا داخلی چیست؟

سندرم پلیکا را سندرم پلیکا داخلی نیز می گویند. چراکه که پلیکای آسیب دیده در قسمت وسط زانو قرار دارد.

تفاوت بین سندرم پلیکا و پارگی مینیسک چیست؟

بسیاری از علایم پارگی منیسک و سندرم پلیکا شبیه بهم هستند. در عین حال تفاوتی وجود دارد که باید به آن دقت شود.

در پارگی مینیسک، درد و حساسیت در خط مفصلی احساس می‌شود، اما در سندرم پلیکا درد در بالای خط مفصلی است. برای تشخیص دقیق آن میتوان از ام آر آی استفاده کرد.

میزان شیوع سندرم پلیکا چقدر است؟

حدود ۱۰ درصد از جمعیت امکان ابتلا به سندرم پلیکا را دارند، در عین حال سندرم پلیکا در بسیاری از موارد پنهان می‌ماند چراکه علایم آن شبیه به سایر مشکلات زانو است.

علت و علائم سندرم پلیکا

این بیماری باعث درد و تورم قسمت میانی زانو می‌شود. سندروم پلیکا به طور معمول ناشی از استفاده بیش از حد می‌باشد. خوشبختانه در اکثر موارد این بیماری را با دارو و فیزیوتراپی درمان می‌کنند و در موارد کمی نیاز به جراحی است.

پلیکای ملتهب علایمی شبیه به پارگی منیسک را ایجاد می‌کند. برخی علائم سندروم پلیکا شامل موارد زیر است:

1. درد در بالای زانو و تورم مختصر
2. زانو درد به‌صورت متناوب وجود داشته و با فعالیت‌هایی مثل پایین آمدن از پله افزایش می‌یابد.
3. احساس ترکیدن چیزی در زانو که اغلب در ابتدای صبح وجود دارد، اما به تدریج بعد از فعالیت‌های روزانه از بین می‌رود.
4. احساس ترکیدن همراه با خالی کردن زانو به دلیل ضخیم شدن پلیکا.
5. تستی به‌نام Stutler در این افراد مثبت است، به این صورت که بیمار روی تخت نشسته و پایش از لبه تخت آویزان است. بیمار زانو را صاف می‌کند. در ۴۵ تا ۱۵ درجه مانده به آخر، کشکک یک‌دفعه به طرف بالا پرتاب می‌شود.

آیا دچار ازگود اشلاتر و درد پایین زانو هستید؟

چه کسانی مبتلا به سندروم پلیکا زانو می‌شوند؟

سندروم پلیکا میان ورزشکاران، به ویژه ورزشکارانی که می‌دوند یا دوچرخه سواری می‌کنند، رایج است. با این حال، این سندرم همچنین می‌تواند به دنبال آسیب تروماتیک مانند سقوط، تصادف رانندگی یا انواع دیگر ضربه باشد.

آیا آسیب هم می‌تواند علت ایجاد سندرم پلیکا باشد؟

بله. سندرم پلیکا ممکن است در اثر تصادف مثل برخورد زانو با داشبورد ماشین ایجاد شود.

سندرم پلیکا بر بدن چه تأثیری می‌گذارد؟

علاوه براینکه این بیماران درد و تورم لوکال را دارند، ممکن است کاهش دامنه حرکتی هم ایجاد شود.

تشخیص سندرم پلیکا چگونه است؟

پزشک یا فیزیوتراپیست برای تشخیص ابتدا از معاینه فیزیکی استفاده می‌کند. آنها همچنین سوالاتی در مورد علائم و سابقه سلامتی بیمار می‌پرسند. به منظور رد دیگر مشکلات زانو، مانند تاندونیت یا پارگی منیسک، پزشک تصویربرداری با اشعه ایکس یا ام آرآی را توصیه می‌کند.

درمان سندروم پلیکا با فیزیوتراپی

در مرحله‌ی حاد:

1. درمان ضد درد
2. ماساژ یخ
3. تحریکات الکتریکی
4. اولتراسوند پالس

در مرحله‌ی حاد:

1. ماساژ فریکشن عمقی در محل پلیکا
2. تمرینات تقویتی عضلات به صورت استاتیک برای عضلات اطراف زانو
3. اولتراسوند و تحریکات الکتریکی و لیزر
4. تمرینات انعطاف‌پذیری عضله کوادریسپس
5. استرچ عضلات کوادریسپس و گاستروکینموس

سایر راههای درمان سندروم پلیکا بدون جراحی چیست؟

در بسیاری از موارد، خوشبختانه سندرم پلیکا با درمان‌های غیر جراحی مدیریت می‌شود.

برخی از این روش‌های درمان غیر جراحی عبارتند از:

• استراحت
• استفاده از کمپرس یخ یا سرد
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
• تزریق استروئید
• ورزش‌هایی برای تقویت عضله چهار سر ران
• کشش عضله همسترینگ

استراحت

منظور از استراحت اجتناب از فعالیت‌هایی است که باعث شعله‌ور شدن علایم سندرم پلیکا می‌شود.

استفاده از کمپرس یخ یا سرد

استفاده از کمپرس یخ باعث کاهش التهاب و درد می‌شود و به همین دلیل هر دو الی سه ساعت به مدت ۱۵ دقیقه از یخ باید استفاده شود.

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی

استفاده از داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم به کاهش التهاب و ناراحتی کمک می‌کنند.

تزریق استروئید

ممکن است پزشک تزریق کورتیکواستروئید را برای کاهش درد زانو توصیه کند.

ورزش‌هایی برای تقویت عضله چهار سر ران

به این دلیل که ضعف عضله چهار سر ران خطر ابتلا به سندرم پلیکا را افزایش می‌دهد باید از تمریناتی استفاده کرد که این عضله را تقویت می‌کند. مقاله ۱۰ نکته کلیدی برای تقویت زانو می‌تواند به شما کمک کند.

کشش عضله همسترینگ

اگر عضله همسترینگ سفت و کوتاه باشد، سبب وارد آمدن فشار زیاد به جلو زانو می‌شود. در نتیجه کشش این عضله باید یکی از اهدف درمانی باشد.

درمان سندروم پلیکا با جراحی آرتروسکوپی

اگر درمان‌های غیرجراحی کمکی نکرد و علائم همچنان پایدار باشد، ممکن است به نوعی جراحی به نام آرتروسکوپی نیاز باشد.

در طول این روش، پزشک یک برش کوچک در زانوی بیمار ایجاد می‌کند و یک دوربین کوچک از طریق آن وارد می‌شود. ابزارهای جراحی کوچک را از طریق برش دوم وارد می‌کنند تا پلیکا را بتوان تغییر داد یا برداشت.

عوارض بعد از جراحی آرتروسکوپی چیست؟

مانند هر جراحی دیگری، پس از آرتروسکوپی احتمال دارد عوارضی ایجاد شود که به بعضی از آنها در زیر اشاره شده است:

• عفونت
• آسیب شریان
• آسیب عصبی
• لخته شدن خون
• خون ریزی بیش از حد
• واکنش آلرژیک به بیهوشی
• بی حسی در محل‌های برش

برای کاهش این عوارض باید از سابقه بیماری خود و داروهایی که مصرف می‌کنید به پزشک بگویید.

چگونه می‌توان از ابتلا سندرم پلیکا پیشگیری کرد؟

اگرچه راه حل صد درصدی برای پیشگیری از این مسئله وجود ندارد، اما رعایت توصیه‌های زیر تا حدی ریسک آن را کاهش می‌دهد:

• بیش از حد از زانو استفاده نشود.
• در هنگام شروع برنامه ورزشی جدید به شروع درد و علایم دقت شود.
• قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات پا باید حفظ شود.

پیش آگهی این بیماری چگونه است؟

در اکثر موارد سندرم پلیکا با دارو و مراجعه به فیزیوتراپی خوب در تهران به راحتی قابل کنترل و درمان است. حتی در صورت نیاز به جراحی، جراحی این سندرم نسبت به سایر جراحی‌های زانو کمتر تهاجمی است.