علت دیسک کمر اغلب در نتیجه ساییدگی و پارگی تدریجی مرتبط با افزایش سن به نام انحطاط دیسک است، که ایجاد می‌شود. با بالا رفتن سن افراد، دیسک‌ها کمتر انعطاف‌پذیر می‌شوند و بیشتر مستعد پارگی یا پارگی با فشار یا پیچش جزئی می‌شوند.
دیسک کمر چیست و کجا قرار گرفته است؟
ستون فقرات کمری شامل ۵ دیسک بین مهره‌ای است که بین بدنه مهره‌ها قرار دارند. استخوان‌ها (مهره‌ها) که ستون فقرات را در پشت تشکیل می‌دهند توسط دیسک‌ها محافظت می‌شوند. این دیسک‌ها از یک لایه سخت بیرونی تشکیل شده که هسته را فرا گرفته است. دیسک‌هایی که بین هر یک از مهره‌های ستون فقرات قرار دارند، به عنوان ضربه‌گیر برای استخوان‌های ستون فقرات عمل می‌کنند. به طورکلی وظایف اصلی این دیسک‌ها عبارتند از:
- فشار وارد شده بر روی ستون فقرات را توزیع و خاصیت جذب ضربه را فراهم کند.
- در حین حرکت فاصله بین بدنه‌های مهره را حفظ کند.
- حفظ انعطاف پذیری در ستون فقرات و همچنین کنترل حرکات آن
- منحنی لوردوتیک (به شکل C به عقب) ستون فقرات کمری را ایجاد و حفظ کند.
دیسک‌ها معمولا بر اساس مهره‌های بالا و پایین آن نام‌گذاری می‌شوند، به عنوان مثال، دیسک L4 – L5. دیسک‌های بین مهره‌ای کمر در مقایسه با سایر نواحی ستون فقرات ضخیم‌ترین هستند. میزان ارتفاع دیسک در شبانه روز تغییر کرده و در روز به خاطر تحمل وزن بدن، از آن کاسته می‌شود. تخمین زده می‌شود که حداقل ۵ ساعت خوابیدن به دیسک‌ها کمک می‌کند تا شکل اولیه خود را به دست آورند.
فرم دیسک کمر ثابت نبوده و به حرکت بستگی دارد. هنگامی که ستون فقرات به جلو خم می‌شود، ارتفاع در جلوی دیسک کاهش می‌یابد در حالی که ارتفاع خلفی افزایش می‌یابد. عکس این حالت هنگام خم شدن به عقب اتفاق می‌افتد.
صفحات انتهایی مهره‌ای دیسک‌های کمر
یک صفحه انتهایی مهره‌ای دو لایه ساخته شده از استخوان قشر مغز و غضروف هیالین به سطوح فوقانی و تحتانی دیسک متصل شده و دیسک را به بدنه مهره متصل می‌کند. بخش استخوانی صفحه انتهایی به بدنه مهره متصل است و به مقاومت در برابر بارهای فشاری روی ستون فقرات کمک می‌کند. بخش غضروفی صفحه انتهایی کمک می‌کند تا حلقه فیبروزوس و هسته پالپوزوس را در مرزهای آناتومیک طبیعی خود قرار دهند.
دیسک اکثریت غذای خود را از طریق این صفحات انتهایی با جذب مایعات (مشابه عملکرد یک اسفنج) در طول حرکات ستون فقرات دریافت می‌کند. نیروی بیش از حد و وضعیت‌های پرفشار، مانند ایستادن و نشستن طولانی مدت، می‌تواند تغذیه دیسک را مهار کند.
در حالی‌که دیسک‌های کمر انعطاف‌پذیری و عملکردهای محافظتی قابل توجهی را ارائه می‌دهند، آنها همچنین بسیار مستعد آسیب هستند. به طور کلی، قسمت جلویی دیسک قوی‌ترین و پشت و پهلوها ضعیف‌تر و مستعد فتق و سایر اختلالات دیسک هستند. تحقیقات نشان می‌دهد که ۹۰ درصد از موارد بیرون‌زدگی دیسک کمر در دیسک L4 – L5 یا L5-S1 رخ می‌دهد.
دنبال راهکار درمانی هستید؟
گروه سلامت بهروزی با ارائه برنامه‌های درمانی و استفاده از جدیدترین و پیشرفته‌ترین تجهیزات روز دنیا به شما کمک می‌کند تا هر چه سریعتر سلامتی خود را به دست آورید.
برای دریافت نوبت ویزیت با شماره ۲۶۷۶۵۱۲۲(۰۲۱) تماس بگیرید.
علت دیسک کمر در زنان و مردان چیست؟
علت دیسک کمر می‌تواند به دلیل تغییر در ساختار دیسک نرمال ایجاد می‌شود. بیشتر اوقات، بیماری دیسک در نتیجه پیری و خرابی طبیعی که در داخل دیسک رخ می‌دهد، ایجاد می‌شود. گاهی اوقات، آسیب شدید می‌تواند باعث فتق دیسک طبیعی شود و گاهی آسیب ممکن است باعث بدتر شدن فتق دیسک شود. همچنین با افزایش سن، دیسک‌ها ممکن است کلسیفیه شوند (رسوب کلسیم) و سخت شوند و انعطاف‌پذیری آنها کاهش یابد.
عوامل تشدید کننده دیسک کمر
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به فتق دیسک کمر را افزایش دهند عبارتند از:
- سن
- جنسیت
- فعالیت شدید
- چاقی
- سیگار کشیدن
- سابقه خانوادگی
- فعالیت کم
سن
شایع‌ترین عامل خطر بین ۳۵ تا ۵۰ سالگی است. در بسیاری از موارد، فتق دیسک با پیری طبیعی ستون مهره‌ها همراه است. در کودکان و بزرگسالان، دیسک‌ها دارای محتوای آب بالایی هستند. با بالا رفتن سن، دیسک‌های مهره‌ای شروع به خشک شدن و ضعیف شدن می‌کنند. آنها شروع به کوچک شدن و فاصله بین مهره‌ها کاهش می‌یابد. این روند طبیعی پیری، دژنراسیون دیسک نامیده می‌شود.
جنسیت
میزان شیوع فتق دیسک در مردان حدود دو برابر زنان می‌باشد.
فعالیت شدید
خطر فتق دیسک کمر با انجام کارهایی که به فعالیت فیزیکی شدید نیاز دارد، بیشتر است. اگر به طور مکرر انجام شود، کشیدن، هل دادن و چرخاندن می‌تواند خطر را افزایش دهد. استفاده از تکنیک‌های ایمن برای حمل و جابجایی اشیا می‌تواند به محافظت از کمر کمک کند.
اگر فرد برای حمل وزنه‌های سنگین، از عضلات پشت برای بلند کردن اجسام سنگین به جای ماهیچه‌های پا استفاده کند، می‌تواند باعث فتق دیسک شود. چرخاندن بدن در حین بلند کردن یک جسم نیز می‌تواند کمر را آسیب‌پذیرتر کند.
چاقی
کارشناسان بر این باورند که حمل وزن اضافی فشار وارده بر ستون فقرات کمری را افزایش می‌دهد و افراد چاق را مستعد فتق می‌کند.
سیگار کشیدن
نیکوتین جریان خون را به دیسک‌های ستون فقرات محدود می‌کند که این امر انحطاط دیسک را تسریع می‌کند و روند بهبودی را با مشکل مواجه می‌کند. دیسک‌هایی که در نتیجه سیگار ضعیف شده‌اند، کمتر منعطف بوده و احتمال آسیب آنها بیشتر است.
سابقه خانوادگی
یک مطالعه گسترده نشان داد که سابقه خانوادگی فتق دیسک کمر، بهترین پیش‌بینی کننده فتق دیسک افراد در آینده است.
فعالیت کم
شغل‌هایی که با نشستن طولانی مدت همراه هستند می‌تواند فشار به ستون و دیسک‌ها را افزایش دهد و از طرفی به دلیل عدم فعالیت کافی در این شغل‌ها عضلات ستون فقرات ضعیف شده و حمایت کافی را نمی‌تواند ایجاد کند.
به طور کلی اگرچه سن شایع‌ترین خطر است، اما عدم تحرک بدنی می‌تواند باعث ضعیف شدن عضلات پشت و شکم شود که ممکن است به درستی از ستون فقرات حمایت نکنند. صدمات کمر نیز زمانی افزایش می‌یابد که افرادی که معمولا فعالیت بدنی ندارند در فعالیت‌های بیش از حد سخت شرکت کنند. انجام ورزش منظم برای پیشگیری از بسیاری از شرایط پزشکی، از جمله فتق دیسک، مهم است.
اکثر مردم نمی‌توانند علت دیسک کمر خود را مشخص کنند. گاهی اوقات، استفاده از عضلات پشت به جای عضلات ساق و ران برای بلند کردن اجسام سنگین می‌تواند منجر به فتق دیسک شود، همانطور که می‌تواند در حین بلند کردن چرخش و پیچ خوردگی ایجاد کند. به ندرت، یک رویداد آسیب‌زا مانند زمین خوردن یا ضربه به پشت علت دیسک کمر است.
نحوه استراحت برای دیسک کمر چگونه است؟
داشتن فتق دیسک می‌تواند باعث اختلالات جزئی در الگوی خواب شما شود. بهترین راه برای مدیریت این علائم این است که نحوه خواب خود را برای تسکین هرگونه درد تغییر دهید.
مهمترین نکاتی که درباره نحوه استراحت برای دیسک کمر باید به آنها توجه کرد عبارتند از:
- میزان استراحت بعد از پارگی دیسک کمر
- بهترین حالت خوابیدن برای دیسک کمر
میزان استراحت بعد از فتق دیسک کمر
اغلب ۱-۲ روز استراحت کامل در رختخواب کمردرد شدید را آرام می‌کند. استراحت در بستر نباید بیش از ۴۸ ساعت باشد. بعد از دوره استراحت می‌توانید برنامه روزانه خود را داشته باشید به این شرط که مکررا استراحت داشته و برای مدت طولانی در حالت نشسته قرار نگیرید. در این مدت با قرار دادن بالش زیر زانو تا حد امکان فشار را از روی ستون فقرات کمری بردارید.
بهترین حالت خوابیدن برای دیسک کمر
وقتی با فتق دیسک مواجه هستید، برخی از وضعیت‌های استراحت بدن بهتر از بقیه هستند. برای یافتن وضعیتی که بیشترین آرامش را به شما می‌دهد، این پیشنهادها را امتحان کنید.
- خوابیدن پهلو با بالش بین زانو
- خوابیدن روی شکم
- وضعیت جنینی
خوابیدن پهلو با بالش بین زانو
شما می‌توانید بالش و زانوهای خود را به چند روش تنظیم کنید تا تسکین پیدا کند. به آرامی به سمت راست یا چپ خود حرکت کنید و یک بالش بین پاهای خود قرار دهید. همچنین می‌توانید به پشت بغلتانید و یک بالشتک نرم زیر زانوهای خود قرار دهید. هر کدام از این گزینه‌ها به حفظ انحنای ستون فقرات شما در موقعیت طبیعی کمک می‌کند.
خوابیدن روی شکم
در حالی‌که این مدل خوابیدن به طور کلی برای مبتلایان به کمردرد کمتر از حد مطلوب است، اگر متوجه شوید که خوابیدن روی شکم برای شما راحت‌تر است، راه‌هایی وجود دارد که می‌توانید آن را عملی کنید. یک بالش زیر شکم خود قرار دهید و آن را حرکت دهید تا شکم شما را نگه دارد. بسته به احساسی که دارید، ممکن است نیازی به اضافه کردن کوسن برای سر خود نداشته باشید.
وضعیت جنینی
این حالت به باز شدن و ایجاد فاصله بین مهره‌ها منجر شده و در نتیجه آسان تر می‌توانید بخوابید. این کار را با دراز کشیدن به دو طرف انجام دهید، بدن خود را حلقه کنید و زانوهای خود را نزدیک‌تر به سینه خود ببرید.
آیا دیسک کمر خوب می شود؟
درست است که علائم دیسک کمر می‌تواند با گذشت زمان حتی بدون مداخله پزشکی کاهش یابد. اما این مسئله زمانبر است. بنابراین با حوصله به درمان خود ادامه دهید و اگر با پیگیری درمان دیسک کمر و رعایت بعد از گذشت چندین ماه بهبودی حاصل نشد، به جراحی فکر کنید.
