نوع و میزان شدت عوارض سکته مغزی به وسعت سکته مغزی و بخشی از مغز است که تحت تاثیر قرار گرفته و ممکن است عوارض موقت یا دائمی داشته باشند. عوارض سکته مغزی می‌تواند شامل مشکل بلع، عدم تعادل، اختلال در درک، اختلال در تکلم، عفونت ریوی و بی‌حسی دست یا پا و به خصوص در یک طرف بدن باشد.
سکته مغزی (stroke) چیست ؟
سکته مغزی (stroke) زمانی اتفاق می‌افتد که اختلالی در خون‌رسانی به مغز رخ دهد. این اتفاق از دریافت اکسیژن و مواد مغذی موجود در خون توسط مغز جلوگیری می‌کند. بدون اکسیژن و مواد مغذی، سلول‌های مغز در عرض چند دقیقه شروع به مردن می‌کنند. خونریزی ناگهانی در مغز، اگر به سلول‌های مغزی آسیب برساند، می‌تواند باعث سکته مغزی شود.
سکته مغزی که گاهی حمله مغزی نیز نامیده می‌شود، می‌تواند باعث آسیب مغزی پایدار، ناتوانی طولانی مدت یا حتی مرگ شود. اولین قدم در ارزیابی بیمار سکته مغزی این است که مشخص شود آیا بیمار دچار سکته مغزی ایسکمیک یا هموراژیک شده است تا درمان صحیح شروع شود. سی تی اسکن یا ام آر آی سر معمولا اولین آزمایشی است که انجام می‌شود.
علائم سکته مغزی
علائم سکته مغزی به ناحیه آسیب دیده بستگی دارد. برای مثال بخشی از مغز شما نحوه عملکرد ماهیچه‌های صورت و دهان را برای صحبت کردن کنترل می‌کند. به همین دلیل است که برخی از افراد هنگام سکته مغزی در صحبت کردن مشکل پیدا می‌کنند.
علائم رایجی که در افراد مشاهده می‌شود شامل:
- فلج شدن یا بی‌حسی در دست و صورت و پا به خصوص در یک طرف بدن
- مشکل در صحبت کردن یا درک دیگران
- لکنت زبان
- اختلال بلع پس از سکته مغزی
- تغییرات رفتاری ناگهانی
- مشکلات بینایی در یک یا هر دو چشم با دید سیاه یا دوبینی
- از دست دادن تعادل
- سردرد شدید و ناگهانی با علت ناشناخته و حالت تهوع یا استفراغ
عوارض سکته مغزی
پس از سکته مغزی، برخی از عوارض جسمی یا روحی ممکن است برای مدتی به وجود بیاید. بسته به شدت سکته مغزی و سایر عوامل، ممکن است مشکلات عمده یا جزئی داشته باشید که گاهی موقت یا دائمی هستند.
بهبودی پس از سکته مغزی و توانایی خاصی که تحت تاثیر قرار می‌گیرد به اندازه و محل سکته بستگی دارد. یک سکته کوچک ممکن است باعث مشکلاتی مانند ضعف در بازو یا پا شود.
دنبال راهکار درمانی هستید؟
گروه سلامت بهروزی با ارائه برنامه‌های درمانی و استفاده از جدیدترین و پیشرفته‌ترین تجهیزات روز دنیا به شما کمک می‌کند تا هر چه سریعتر سلامتی خود را به دست آورید.
برای دریافت نوبت ویزیت با شماره ۲۶۷۶۵۱۲۲(۰۲۱) تماس بگیرید.
سکته‌های بزرگ‌تر ممکن است باعث شود قسمت‌هایی از بدن نتوانند حرکت کنند (فلج شوند). سکته‌های بزرگ‌تر نیز می‌تواند باعث از دست دادن تکلم یا حتی مرگ شود.
شایعترین عوارض سکته مغزی شامل:
- ادم مغزی
- عفونت ریه
- مشکل بلع
- عفونت مجاری ادراری
- تشنج
- افسردگی
- زخم بستر
- ترومبوز وریدی عمقی
- سفت شدن غیر ارادی عضلات
ادم مغزی
ادم مغزی پس از سکته مغزی ممکن است اتفاق بیفتد. این تورم ناشی از تجمع مایع و فشار در داخل جمجمه است که می‌تواند بر جریان اکسیژن و خون به مغز تاثیر بگذارد. ادم مغز یک وضعیت تهدیدکننده زندگی است که نیاز به درمان فوری دارد.
عفونت ریه
عفونت ریه یک عفونت شایع است که کیسه‌های هوایی در یک یا هر دو ریه را درگیر می‌کند و ممکن است شامل علائمی مانند سرفه، تب، لرز و مشکلات تنفسی باشد که در درجه اول با آنتی بیوتیک‌ها درمان می‌شود.
مشکل بلع
مشکل بلع پس از سکته مغزی شایع است و گاهی اوقات می‌تواند منجر به ورود غذا به نای شود، که باعث ورود غذا و یا آب به ریه می‌شود. سایر علائم مشکلات بلع بعد از سکته مغزی ممکن است شامل سرفه، احساس گیرکردن غذا در گلو، بازگرداندن غذا پس از بلع، مشکلات جویدن و تنگی نفس با بلع باشد.
عفونت مجاری ادراری
عفونت مجاری ادراری ممکن است در مثانه، کلیه‌ها یا مجرای ادراری رخ دهد. این مشکلات معمولا با وجود خون در ادرار یا کدر بودن ادرار، احساس سوزش در هنگام ادرار کردن و درد یا گرفتگی در قسمت تحتانی شکم همراه باشد.
تشنج
تشنج زمانی رخ می‌دهد که فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در سلول‌های مغز وجود داشته باشد و ممکن است باعث لرزش، انقباض و تغییر در آگاهی، احساسات شود.
افسردگی
افسردگی یک مشکل سلامت روان قابل درمان است که اغلب در افراد پس از بروز سکته رخ می‌دهد. افسردگی باعث واکنش‌های عاطفی و جسمی ناخواسته به تغییرات و زبان می‌شود.
زخم بستر
زخم بستر شامل زخم‌هایی هستند که در پوست و بافت‌های زیرین در اثر کاهش توانایی حرکت و افزایش فشار بر روی نواحی بدن به دلیل بی‌حرکتی، به وجود می‌آیند.
زخم بستر ممکن است در اثر دراز کشیدن طولانی مدت در رختخواب، نشستن یا بی‌حرکت بودن ایجاد شود. زخم‌ها به سرعت ایجاد می‌شوند و اغلب در باسن، دنبالچه، پاشنه پا، شانه‌ها، پشت یا کناره‌های زانو و مچ پا دیده می‌شوند.
ترومبوز وریدی عمقی
ترومبوز وریدی عمقی، لخته‌های خونی هستند که به دلیل بی‌حرکتی ناشی از سکته در سیاهرگ‌های پا ایجاد می‌شوند و یک مشکل جدی است که نیاز به توجه فوری دارد تا از حرکت لخته به سمت ریه‌ها و ایجاد انسداد جلوگیری شود.
سفت شدن غیر ارادی عضلات
سفت شدن غیرارادی عضلات می‌تواند پس از سکته مغزی رخ دهد و باعث سفتی عضلات شود که قادر به حرکت در دامنه کامل حرکتی خود نیستند.
بهترین درمان برای سکته مغزی چیست؟
انتخاب بهترین راه برای درمان سکته مغزی به عوامل مختلفی بستگی دارد. مهم‌ترین عامل در تعیین درمان این است که فرد دچار چه نوع سکته‌ای شده است:
- در سکته‌های ایسکمیک، اولویت اصلی بازگرداندن گردش خون به نواحی آسیب دیده مغز است. اگر به اندازه کافی سریع اتفاق بیفتد، گاهی اوقات می‌توان از آسیب‌های دائمی جلوگیری کرد یا حداقل شدت سکته را محدود کرد.
بازگرداندن گردش خون معمولا شامل نوع خاصی از دارو به نام ترومبولیتیک است، اما ممکن است شامل یک روش کاتتریزاسیون نیز باشد. - در سکته‌های هموراژیک، درمان به محل و شدت خونریزی بستگی دارد. کاهش فشار خون اغلب اولویت اصلی است زیرا این کار میزان خونریزی را کاهش می‌دهد و از بدتر شدن آن جلوگیری می‌کند.
یکی دیگر از گزینه‌های درمانی بهبود لخته شدن خون است تا خونریزی متوقف شود. گاهی اوقات جراحی برای کاهش فشار خون انباشته بر روی مغز شما ضروری است.
داروها و درمان‌های مورد استفاده بسته به نوع سکته مغزی و مدت زمان دریافت درمان پس از سکته مغزی متفاوت است. همچنین درمان‌های طولانی مدت برای سکته مغزی وجود دارد که تا روزها و یا ماه‌ها ادامه پیدا می‌کند.
توانبخشی سکته مغزی
توانبخشی به فردی که دچار سکته مغزی (stroke) شده است کمک می‌کند تا مهارت‌هایی را که با آسیب‌دیدگی بخشی از مغز ناگهان از دست می‌دهد را دوباره بیاموزد. در توانبخشی، محافظت از فرد در برابر ابتلا به مشکلات پزشکی جدید از جمله عفونت ریه، عفونت‌های دستگاه ادراری، آسیب‌های ناشی از زمین خوردن، یا تشکیل لخته در وریدهای بزرگ مهم است.
تحقیقات نشان می‌دهد که مهم‌ترین عنصر در هر برنامه توانبخشی، تمرین دقیق و مداوم است، همان تمرینی که همه افراد هنگام یادگیری یک مهارت جدید، مانند نواختن پیانو یا زدن توپ بیس‌بال، از آن استفاده می‌کنند.
برنامه توانبخشی باید برای تمرین آن دسته از مهارت‌هایی که به دلیل سکته مغزی دچار اختلال شده‌اند، مانند ضعف، عدم هماهنگی، مشکلات راه رفتن، از دست دادن حس، مشکلات در گرفتن دست، از دست دادن بینایی، یا مشکل در صحبت کردن یا درک، تنظیم شود.
توانبخشی سکته مغزی همچنین راه‌های جدیدی برای جبران ناتوانی‌های باقیمانده را آموزش می‌دهد. برای مثال، ممکن است نیاز داشته باشید که چگونه حمام کردن و لباس پوشیدن را فقط با استفاده از یک دست یاد بگیرید، یا اگر توانایی استفاده از زبان تحت تاثیر قرار گرفته باشد، چگونه با وسایل کمکی به طور موثر ارتباط برقرار کنید.
در مقاله فیزیوتراپی برای سکته مغزی و اهمیت کاردرمانی در سکته مغزی به صورت کامل توضیح داده‌ایم که فیزیوتراپی، توانبخشی و کاردرمانی چگونه به بهبودی بیماران سکته مغزی کمک می‌کند و چرا مهم است.
