علائم و راه های درمان یبوست
یبوست زمانی اتفاق می‌افتد که مدفوع خیلی کند در دستگاه گوارش حرکت کند یا نتواند به طور موثر از راست روده خارج شود که ممکن است باعث سفت شدن و خشک شدن مدفوع شود. اگرچه یبوست گاه به گاه بسیار رایج است. مدت زمان طبیعی بین حرکات روده در افراد مختلف بسیار متفاوت است. برخی افراد سه بار در روز و دیگران فقط چند بار در هفته از آنها استفاده می‌کنند.
یبوست چیست؟
در یبوست حرکات کم روده و دفع مدفوع دشوار است که چند هفته یا بیشتر ادامه دارد و مدفوع سفت، خشک یا توده‌ای می‌شود. ممکن است دفع مدفوع دشوار یا دردناک باشد یا احساس کنید که تخلیه‌ی مدفوع ناکامل است. به طور کلی یبوست کمتر از سه بار دفع مدفوع در هفته توصیف می‌شود.
در برخی افراد، یبوست توانایی آنها در انجام کارهای روزانه را مختل می‌کند. یبوست همچنین ممکن است باعث فشار زیاد افراد به منظور دفع مدفوع شود. مدت زمان طبیعی بین حرکات روده در افراد مختلف بسیار متفاوت است. برخی افراد سه بار در روز و دیگران فقط چند بار در هفته از آنها استفاده می‌کنند.
علائم یبوست
یبوست دفع مدفوع را مشکل می‌کند. علائم اصلی یبوست عبارتند از:
- مشکل در دفع مدفوع
- فشار هنگام دفع مدفوع
- دفع مدفوع کمتر از حد معمول
- مدفوع توده‌ای، خشک یا سفت
- درد و گرفتگی در شکم
- احساس نفخ
- حالت تهوع
- از دست دادن اشتها
علت یبوست چیست؟
یبوست اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که مدفوع خیلی کند در دستگاه گوارش حرکت می‌کند یا نمی‌تواند به طور موثر از راست روده خارج شود که ممکن است باعث سفت شدن و خشک شدن مدفوع شود. یبوست دلایل احتمالی زیادی دارد. شایع‌ترین علت یبوست عبارتند از:
- عدم مصرف فیبر کافی
- عدم نوشیدن مایعات کافی
- گذراندن مدت طولانی نشسته یا در رختخواب
- کم تحرک بودن و ورزش نکردن
- تغییر رژیم غذایی یا برنامه روزانه خود
- عوارض جانبی دارو
- استرس و اضطراب
- افسردگی
- یبوست دوران بارداری
- اختلالات عملکردی دستگاه گوارش، مانند سندرم روده تحریک پذیر
- بیماری سلیاک
- ضایعات نخاعی یا مغزی
- دیابت
- تغییرات هورمونی مانند کم کاری تیروئید
- التهاب مرتبط با بیماری دیورتیکول یا پروکتیت
- انسداد روده، از جمله انسداد آنورکتال و تومورها
- مشکلات عصبی می تواند بر اعصاب تأثیر بگذارد. مانند: اسکلروز، بیماری پارکینسون، آسیب نخاعی، سکته
عوامل یبوست زا
عواملی که ممکن است احتمال ابتلا به یبوست را افزایش دهند عبارتند از:
- افزایش سن
- در خانم ها بیشتر از آقایان
- کم آب شدن
- خوردن رژیم غذایی کم فیبر
- کم تحرکی
- مصرف برخی از داروها، از جمله آرام‌بخش، داروهای ضدافسردگی، برخی داروهای ضدافسردگی یا داروهایی برای کاهش فشارخون
- افسردگی
عوارض یبوست
آسیب‌هایی که در نتیجه یبوست شدید ایجاد می‌شوند عبارتند از:
دنبال راهکار درمانی هستید؟
گروه سلامت بهروزی با ارائه برنامه‌های درمانی و استفاده از جدیدترین و پیشرفته‌ترین تجهیزات روز دنیا به شما کمک می‌کند تا هر چه سریعتر سلامتی خود را به دست آورید.
برای دریافت نوبت ویزیت با شماره ۲۶۷۶۵۱۲۲(۰۲۱) تماس بگیرید.
- فشار آوردن برای دفع مدفوع باعث تورم در وریدهای داخل و اطراف مقعد شود.
- خونریزی مقعدی پس از فشار
- شکاف مقعد که یک پارگی کوچک در اطراف مقعد است.
- بواسیر علامتی که تورم و التهاب عروق خونی در مقعد است.
- تجمع مدفوع سفت شده در روده
- افتادگی راست روده
- مدفوع خارج از بدن
- کاهش کیفیت زندگی
- افسردگی
- گرفتگی مدفوع، زمانی که مدفوع خشک شده در مقعد جمع شود و منجر به انسداد می‌شود.
- استفاده از دستان خود برای فشار روی شکم و استفاده از انگشت برای خارج کردن مدفوع از راست روده
اگر دو یا چند مورد از این علائم را در سه ماه گذشته تجربه کرده اید، ممکن است یبوست مزمن تلقی شود و به متخصص مراجعه نمایید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر تغییرات غیرقابل توضیح و مداوم در عادات روده خود را تجربه کردید و علائم شما با مراقبت از خود برطرف نشد یا سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ یا رکتوم دارید، باید به پزشک مراجعه کنید. در صورت علائم زیر باید فورا به پزشک مراجعه کنید:
- خونریزی از مقعد
- وجود خون در مدفوع
- عدم دفع مدفوع در سه روز اخیر
- درد مداوم در شکم
- عدم توانایی در دفع گاز
- استفراغ
- تب
- درد پایین کمر
- کاهش وزن بدون تلاش
راهها و آزمایش های تشخیص یبوست
انواع راهها و آزمایش‌های تشخیص یبوست شامل موارد زیر می‌باشد:
- آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون‌ها
- آزمایشاتی که ماهیچه‌های مقعد را بررسی می‌کند.
- آزمایشاتی که نشان می‌دهد چگونه مواد قابل دفع از داخل روده بزرگ خارج می‌شوند.
- کولونوسکوپی برای بررسی انسداد روده بزرگ
- سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر
- اشعه ایکس
راه ها و روش های درمان یبوست
پزشک متخصص ممکن است به شما بگوید که با ایجاد تغییر در آنچه می‌خورید و می‌نوشید، تحرک بیشتر یا مصرف برخی داروها، می‌توانید شرایط خود را بهبود دهید یا از بروز آن جلوگیری کنید. اگر این روش‌های درمانی موثر واقع نشود، ممکن است دارویی برای شما تجویز کند یا فیزیوتراپی کف لگن با بیوفیدبک یا جراحی را پیشنهاد کند.
نکاتی در مورد پیشگیری یا رفع یبوست
تغییر سبک زندگی و رعایت نکات زیر می‌تواند در پیشگیری از یبوست مفید باشد:
- نوشیدن مایعات بیشتر
- فعالیت بدنی منظم و پیاده‌روی (حداقل ۳ یا ۴ بار در هفته)
- دیستشویی خود را نگه ندارید.
- ملین‌ها و نرم کننده‌های مدفوع
- از وعده‌های غذایی صرف‌نظر نکنید.
- از غذاهای آماده یا فست‌فود مانند نان سفید، شیرینی، دونات، سوسیس، همبرگر، فست‌فود، چیپس و سیب زمینی سرخ کرده خودداری کنید.
- غذاهای حاوی فیبر بالا به انتقال مواد زائد از طریق بدن کمک می‌کنند. غذاهای حاوی فیبر را به آرامی به رژیم خود اضافه کنید، زیرا خوردن فیبر بیشتر باعث نفخ و گاز می‌شود. برخی از سبزیجات سرشار از فیبر، مارچوبه، کلم بروکلی، ذرت، کدو و سیب زمینی هستند. سالادهای تهیه شده با کاهو، اسفناج و کلم نیز کمک خواهند کرد.
- بیشتر میوه‌ها به کاهش یبوست کمک می‌کنند. مانند توت، هلو، زردآلو، آلو، کشمش، ریواس و آلو خشک. میوه‌هایی که پوست خوراکی دارند را پوست نگیرید، زیرا مقدار زیادی فیبر در پوست است.
- نان، کراکر، ماکارونی، پنکیک و وافل درست شده از غلات کامل را انتخاب کنید یا خودتان درست کنید. غلات با فیبر بالا بخورید.
برای درمان یبوست چه بخوریم؟
غذاهایی که یبوست را بدتر نمی‌کنند عبارتند از:
- ماهی، مرغ، بوقلمون یا سایر گوشت‌های بدون چربی. اینها فیبر ندارند اما یبوست را بدتر نمی‌کنند.
- میان وعده‌هایی مانند کلوچه‌های کشمشی، انجیر و ذرت بو داده
- همچنین می‌توانید ۱ یا ۲ قاشق چای‌خوری (۵ تا ۱۰ میلی لیتر) پوسته سبوس، دانه‌های کتان آسیاب شده، سبوس گندم را روی غذاهایی مانند ماست، غلات و سوپ بپاشید.
حلوا ارده به خاطر روغن کنجد و خوردن آلو بخارا و روغن زیتون موثرند