نشانه ها و علائم دیسک کمر چیست؟

علائم دیسک کمر با توجه به اینکه کدام قسمت ستون فقرات درگیر شده باشد، می‌تواند منجر به درد، بی‌حسی یا ضعف در اندام شود. فتق دیسک کمر یک علت بسیار شایع کمردرد و درد ساق پا است که بیشتر سطوح L4-L5 و L5-S1 را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

پزشک در درمان دیسک کمر ابتدا از دارو برای درمان دیسک کمر ، فیزیوتراپی و تزریق استفاده می‌کند و در نهایت در صورت عدم درمان و کاهش درد، جراحی دیسک کمر را پیشنهاد می‌دهد.

دیسک کمر چیست؟

علائم دیسک کمر یا همان فتق دیسک در افراد متفاوت می‌باشد و با توجه به موقعیت آسیب، می‌تواند علائم گوناگونی را در افراد ایجاد کند. دیسک‌های ستون فقرات نقش مهمی در قسمت پایین کمر دارند و به عنوان ضربه‌گیر بین مهره‌ها عمل می‌کنند، قسمت بالایی بدن را پشتیبانی می‌کنند و طیف وسیعی از حرکت را در همه جهات امکان‌پذیر می‌سازند.

هنگامی که ما جوان هستیم، دیسک‌های ستون فقرات ما قوی و انعطاف پذیر هستند. اما با افزایش سن، آنها شروع به کم آبی، سفت شدن و آسیب‌پذیری بیشتری می‌کنند. با این حال، اگر دیسک فتق کند و مقداری از مواد داخلی خود را نشت کند، دیسک می‌تواند به سرعت از حالت عادی زندگی روزمره به تشدید عصب تبدیل شود و باعث ایجاد کمردرد و احتمالا درد و علائم عصبی در پا شود. فتق دیسک زمانی اتفاق می‌افتد که مواد هسته داخلی شروع به برآمدگی یا نشت می‌کند.

شما یک سری استخوان(مهره) در ستون فقرات خود دارید که از پایه جمجمه تا دنبالچه شما کشیده شده‌اند. بین مهره‌های شما بالشتک‌های گردی به نام دیسک وجود دارد که بین تک تک استخوان‌ها(مهره‌ها) قرار می‌گیرد که ستون فقرات شما را تشکیل می‌دهند. دیسک‌ها به شما امکان می‌دهند به راحتی خم شوید و حرکت کنید.

دیسک زمانی رخ می‌دهد که مرکز ژل مانند دیسک شما از طریق پارگی در دیواره سخت دیسک پاره شود، مواد ژل باعث تحریک اعصاب ستون فقرات می‌شود. هنگامی‌که یکی از این دیسک‌ها پاره می‌شود یا نشت می‌کند، به آن دیسک کمر می‌گویند.

علت دیسک کمر

دیسک کمر زمانی اتفاق می‌افتد که ماده ژله‌ای داخلی از شکاف عبور کند. مواد نشت‌شده ممکن است روی اعصاب نخاعی مجاور فشار بیاورند. عوامل متعددی می‌توانند در پارگی دیسک نقش داشته باشند، از جمله:

• افزایش سن و سالخوردگی
• ساییدگی طبیعی
• وزن بیش از حد
• حرکات تکراری
• حوادث آسیب‌زا مانند سقوط یا تصادف رانندگی
• فشار ناگهانی ناشی از بلند کردن یا پیچاندن نامناسب
• رانندگی مکرر و نشستن طولانی مدت
• کم تحرکی
• سیگار

علائم دیسک کمر

علائم دیسک کمر بسته به اینکه مشکل در کجای ستون فقرات شما باشد، متفاوت است. علائم با حرکت بدتر می‌شود و با استراحت بهتر می‌شود. برای درمان دیسک کمر پزشک متخصص ابتدا از درمان‌های غیرتهاجمی مانند: دارو، استراحت، ورزش مناسب دیسک کمر، فیزیوتراپی و تزریق استفاده می‌کند و در صورت عدم پاسخ به درمان غیرتهاجمی، جراحی را پیشنهاد می‌دهد.

معمولا دیسک کمر در قسمت پایین کمر باعث ایجاد درد عصب سیاتیک می‌شود. این درد شدید معمولا در یک طرف باسن و سپس به ساق پا و گاهی اوقات پا کشیده می‌شود. دیسک کمر یک علت بسیار شایع کمردرد است که بیشتر سطوح L4-L5 و L5-S1 را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

فرد مبتلا به دیسک کمر ابتدا درد را در ناحیه کمر احساس می‌کند و اگر اعصاب درگیر باشند، درد به باسن و ران‌ها گسترش می‌یابد. هر چه تعداد اعصاب درگیر بیشتر باشد، درد عمیق‌تر و ممکن است از زانو عبور کرده و به پشت پاشنه پا برسد.

زمانی که اعصاب کمری بیشتر تحریک شوند، ممکن است همه علائم دیسک کمر را بیمار همزمان داشته باشد و این نشانه‌ها شدید‌تر باشد. در این وضعیت بیمار احساس خشکی و درد شدید، سرما یا گرما در پاها می‌کند و تعادل خود را از دست می‌دهد.

شایع ترین علائم دیسک کمر

شایع ترین علائم دیسک کمر عبارتند از:

• کمر درد
• گزگز یا بی‌حسی در پاها
• ضعف عضلانی

علائم دیسک کمر با توجه به آسیب عصب

در دیسک کمر، اعصاب متفاوتی می‌توانند تحت فشار و آسیب قرار گیرند که علائم متفاوتی هم می‌توانند ایجاد کنند. اعصابی که می‌توانند درگیر شوند، شامل:

• عصب L1
• اعصاب L2-L3-L4
• عصب L5
• عصب S1
• اعصاب S2-S4

علائم دیسک کمر مرتبط با عصب L1

علائم عصب L1شامل:

• درد و از دست دادن حس در ناحیه شکم و عضلات و احشای آن

نشانه دیسک کمر مرتبط با اعصاب L2-L3-L4

علائم اعصاب L2-L3-L4 شامل:

• کمردردی که در قسمت قدامی ران و داخل ساق پا منتشر می‌شود.
• از دست دادن حس در قسمت قدامی ران و گاهی اوقات میانی ساق پا
• خم شدن لگن و ضعف اداکشن، ضعف اکستنشن زانو و کاهش رفلکس کشکک

علائم دیسک کمر مرتبط با عصب L5

علائم عصب L5 شامل:

• از دست دادن حس در ساق پا، پشت پا، فضای بین انگشت اول و دوم
• ضعف در ابداکشن لگن، خم شدن زانو، دورسی فلکشن پا، اکستنشن و خم شدن انگشتان پا
• کاهش رفلکس نیمه غشایی

نشانه دیسک کمر مربوط به عصب S1

علائم عصب S1 شامل:

• درگیری باسن، قسمت جانبی یا خلفی ران، ساق پا، کف پا
• از دست دادن حس در قسمت خلفی ساق پا، کف پا
• ضعف در اکستنشن لگن، خم شدن زانو، خم شدن کف پا، تاندون آشیل، کف لگن
• بی اختیاری ادرار و مدفوع
• اختلال عملکرد جنسی

علائم دیسک کمر مرتبط با اعصاب S2-S4

علائم اعصاب S2-S4 شامل:

• درد ساکرال یا باسن که در قسمت خلفی ساق پا یا پرینه منتشر می‌شود.
• نقص حسی در باسن، کف لگن
• وجود بولبوکاورنوس، رفلکس مقعدی

دیسک کمر خفیف

در دیسک کمر خفیف، دیسک کمر معمولا سالم است و ماده ژل مانند هنوز از حالت نرمال خارج نشده است. دیسک کمر خفیف با ترک جزیی در قسمت بیرونی دیسک بوجود خواهد آمد. دردها معمولا از حالت خفیف شروع شده و کم کم به دردهای شدید تبدیل می‌شود.

علائم دیسک کمر خفیف

علائم دیسک کمر خفیف عبارتند از:

• بی‌حسی و ضعف در کمر و پاها
• شدت گرفتن درد هنگام راه رفتن و ایستادن
• کمر درد در هنگام سرفه، عطسه و یا هر اقدام ناگهانی
• درد در بخش انتهایی کمر
• احساس سوزن سوزن در ناحیه ران پا

دیسک کمر شدید

افراد مبتلا به دیسک کمر معمولا بین سنین ۲۰ تا ۵۰ سالگی شکایت از کمردرد مزمن دارند. اغلب هیچ سابقه‌ای از یک رویداد آسیب‌زا قبل از شروع درد وجود ندارد. در زنان و مردان هم به نسبت مساوی دیده شده است.

علائم دیسک کمر شدید

علائم دیسک کمر شدید عبارتند از:

• درد اغلب با نشستن یا خم شدن به جلو بدتر می‌شود.
• حساسیت موضعی در ناحیه کمر
• درد مداوم و بیش از شش هفته طول می‌کشد.
• با اختلال دیسک داخلی، افراد دچار درد عمیق در ناحیه کمر می‌شوند که طی چند ماه افزایش می‌یابد.
• درد با حرکت بدتر می‌شود.
• دردی که به پایین اندام تحتانی منتشر می‌شود. این درد با حرکت و راه رفتن بیشتر می‌شود .

علائم دیسک کمر در پاها

یکی از مهم‌ترین علائم دیسک کمر، گسترش درد به پاها است. اکثر بیماران از انتشار درد به قسمت‌های تحتانی و پاها شکایت دارند. هنگامی‌که یکی از اعصاب کمری به دلایل مختلف آسیب ببیند، کار اعصاب پاها مختل می‌شود و بیمار احساس درد شدید در کمر و پاها دارد. علائم دیسک کمر در پاها شامل:

• احساس سرما و گرما در پاها
• احساس گرفتگی عضلات در پاها
• ضعف جدی در پاها

تفاوت بین دیسک کمر خفیف و شدید

در دیسک کمر خفیف لایه بیرونی دیسک دچار ترک جزیی می‌شود و علام دیسک کمر خفیف ممکن است موقتی باشد و با استراحت و عدم فشار بیش از حد به مهره‌ها کنترل شود. اما در دیسک کمر شدید ماده ژله‌ای که در قسمت مرکز دیسک قرار دارد به بیرون نشت می‌کند و روی اعصاب نخاعی فشار می‌آورد. با توجه به شدت، میزان علائم متفاوت است و علائمی از قبیل: درد، بی‌حسی شدید، سوزن سوزن شدن را مشاهده می‌کنیم.

علائم دیسک کمر که میتواند خطرناک باشد؟

هرچند در اغلب موارد علائم دیسک کمر خطرناک نبوده و با درمان‌های غیرتهاجمی درمان می‌شود، اما در بعضی موارد آسیب دیسک کمر علایمی را ایجاد می‌کند که نیاز به درمان فوری دارد و اصطلاحا اورژانسی است.

با فتق دیسک، کپسول ترک می‌خورد یا می‌شکند و هسته به بیرون فشرده می‌شود. این می‌تواند نخاع یا اعصاب مجاور را تحریک کند و باعث ضعف و بی‌حسی در پاها شود. فتق شدید دیسک می‌تواند باعث فلج شود.

در برخی موارد، بیماری دژنراتیو دیسک می‌تواند منجر به بی‌حسی و گزگز در پاها شود یا همچنین می تواند باعث ضعیف شدن عضلات پای شما شود. این بدان معنی است که دیسک‌های آسیب‌دیده ممکن است بر اعصاب نزدیک ستون فقرات شما تأثیر بگذارد.

اگر دیسک در جهت طناب نخاعی یا ریشه عصبی فتق کند، می‌تواند باعث اختلال عصبی شود. در واقع یک مورد شدید برآمدگی دیسک می‌تواند تکانه‌های عصبی را قطع کند، حتی باعث آسیب دائمی عصبی شود.

بنابراین اگر دیدید عضلات پاهای شما در حال تحلیل یا کوچک شدن است، یا اگر کنترل مثانه و روده خود را از دست دادید اینها از علایم خطرناک فتق دیسک به شمار امده و نیاز به درمان و جراحی فوری دارد.

علائم دیسک کمر عصبی چیست؟

داشتن استرس و اضطراب دایمی و فشارهای روانی می‌تواند علائم جسمی ایجاد کند و سلامت سیستم ایمنی را تهدید کند. نکته جالب اینجاست که این فشارهای روانی حتی می‌تواند باعث کمر درد شوند! اما چگونه؟

تنش های روانی واکنش‎هایی را در بدن فعال می‎کند که باعث ایجاد تغییرات شیمیایی در بدن می‌شود که باعث گرفتگی یا اسپاسم عضلانی می‌شود. هرچه این واکنش‌ها بیشتر باشد اسپاسم عضلانی بیشتری ایجاد می‌شود.

این سفتی عضلانی باعث ایجاد درد شده و حرکات بدن را محدود می‌کند. در کنار این، این اسپاسم عضلانی یک سیکل معیوب ایجاد کرده و فشار بیشتری به ستون فقرات وارد می‌کند. استرس باعث می‌شود تا درد بیشتری را متحمل شویم و درد هم باعث درد و نگرانی بیشتر می‌شود.

از طرفی این افراد سیستم عصبی حساس‌تری دارند. از جمله علائم کمر درد عصبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. احساس سفتی در کمر
2. مشکل در هنگام خوابیدن
3. احساس کمر درد هنگام استراحت
4. احساس ضعف در عضلات کمر

البته دقت شود که اینها علایم اختصاصی کمر درد عصبی نیستند و در سایر بیماری‌ها هم ممکن است این موارد وجود داشته باشد.

تفاوت در علائم دیسک کمر با سیاتیک

یکی از سوالات همیشگی بیماران کمر دردی این است که دیسک کمر دارند یا سیاتیک!

عصب سیاتیک بزرگترین عصب بدن است که در صورت تحریک شدن به میزان زیادی درد ایجاد می‌شود. عصب سیاتیک از ستون فقرات کمری شروع می‌شود، جایی که پنج ریشه عصبی به هم می‌رسند و یک عصب بزرگتر را تشکیل می‌دهند.

از آنجا، این عصب واحد منشعب می‌شود و به سمت پایین هر یک از باسن و پشت هر دو پا حرکت می‌کند. اصطلاح سیاتیک به مجموعه‌ای از علائم مانند درد، سوزن سوزن شدن، بی‌حسی یا ضعفی اشاره دارد که در امتداد عصب سیاتیک شما احساس می‌شود – که معمولا از کمر به پایین تا پاهای شما امتداد می‌یابد.

سیاتیک علاوه بر درد، که معمولا با حرکات خاصی ظاهر می‌شود و می‌رود، منجر به گزگز و بی‌حسی نیز می‌شود که می‌تواند به پایین ساق پا منتهی شود. در موارد شدیدتر، ممکن است ضعف عضلانی نیز تجربه شود.

سیاتیک همیشه به دلیل یک آسیب دیگری ایجاد می شود و در واقع این نشانه یک مشکل دیگر است. یکی از علل شایع سیاتیک، فتق دیسک در ستون فقرات کمری است. فتق دیسک زمانی اتفاق می‎افتد که قسمت فیبری خارجی دیسک پاره شود و هسته نرم غضروف بیرون بیاید.

در واقع دیسک کمر شایعترین علت به وجود امدن درد سیاتیک است. اگر فتق دیسک کمر دارید، ممکن است دردی را احساس کنید که از ناحیه کمر، پایین یک یا هر دو پا، و گاهی اوقات به پاهای شما (به نام سیاتیک) منتشر می‎شود.

ممکن است دردی مانند شوک الکتریکی را احساس کنید که چه در حالت ایستاده، چه راه رفتن یا نشستن شدید باشد. علامت مشخصه درد سیاتیک درد باسن در یک طرف بدن همراه با کمردردی است که به پایین یک یا هر دو پا منتهی می شود.

مشکل این است که سندرم پیریفورمیس اغلب با سیاتیک اشتباه گرفته می‎شود. یکی از مهم ترین تفاوت‎های دیسک کمر و سیاتیک این است که سیاتیک را می‎توان در مدت زمان نسبتا کوتاهی درمان کرد. از طرف دیگر فتق دیسک نیاز به مراقبت بیشتری دارد.

علائم دیسک کمر در جوانی چیست؟

علت و علایم دیسک کمر به سن و نوع عارضه بستگی داشته و در افراد مختلف متفاوت است. در افراد جوان دیسک کمر گاهی بدون هیچ نشانه‎ای رخ می‎دهد و گاهی نیز با علایم شدیدی همراه است که به شرایط بیمار ربط دارد.

معمولا چون بدن جوانان قوی‎تر است از سطح تحمل بیشتری برخوردار هستند. درد دیسک کمر در خانم‎های جوان البته بیشتر احساس می‎شود. درد ناشی از دیسک کمر در قسمت پایینی کمر شروع شده و به سمت پاها ادامه پیدا می‎کند.

در موارد خیلی شدید، این افراد در هنگام راه رفتن دچار اختلال می‎شوند. این عارضه می‎تواند در جوانان با درد بیشتری همراه باشد چرا که در دیسک این افراد آب بیشتری داشته و این محتوای بیشتر می‎تواند فشار بیشتری به نخاع وارد کند.

به طور کلی علائم دیسک کمر در جوانان می‎تواند شامل موارد زیر باشد:

1. درد های منتشر شونده به پاها
2. دردهایی که به فعالیت وابسته است
3. دردهایی که به تدریج زیاد میشوند