تست خواب (Polysomnography)

تست خواب یک آزمایش جامع برای تشخیص اختلالات خواب استفاده می‌شود. پلی سومنوگرافی امواج مغزی، سطح اکسیژن خون، ضربان قلب و تنفس و همچنین حرکات چشم و پا را در طول مطالعه ثبت می‌کند.

تست خواب (Polysomnography) چیست؟

تست خواب یک معاینه غیرتهاجمی و یک شب است که به پزشکان اجازه می‌دهد تا هنگام خواب شما را تحت نظر بگیرند تا ببینند در مغز و بدن شما چه اتفاقی می‌افتد. برای این آزمایش، به یک کلینیک خواب می‌روید. هنگام خواب، EEG مراحل خواب شما و چرخه خواب REM و NREM را که در طول شب پشت سر می‌گذارید نظارت می‌کند تا اختلالات احتمالی در الگوی خواب شما را شناسایی کند. یک مطالعه خواب همچنین مواردی مانند حرکات چشم، سطح اکسیژن در خون شما (از طریق یک حسگر )، ضربان قلب و تنفس، خروپف و حرکات بدن را اندازه‌گیری می‌کند.

مطالعه خواب توسط متخصصان خواب یا پزشکان انجام می‌شود. آنها عملکردهای حیاتی را توسط دستگاه‌ها در هنگام استراحت کنترل می‌‌کنند. از طریق این داده‌‌ها، می‌توانند واضح‌‌ترین درک ممکن را از نحوه خواب بدست بیاورند، مشکلات فرد را به درستی تشخیص دهند و برنامه‌‌های شخصی ‌ را برای رفاه بلند مدت هر فرد ایجاد کنند.

هیچ کس دوست ندارد خسته و ناآرام از خواب بیدار شود، با این حال میلیون‌ها نفر از اختلال خواب رنج می‌برند. نداشتن خواب با کیفیت می‌تواند یک نگرانی عمده برای سلامتی باشد. خوشبختانه یک روش موثر برای ارزیابی عادات خواب وجود دارد که به عنوان تست خواب شناخته می‌شود. تست‌های خواب خانگی و کلینیکی می‌توانند نتایج دقیقی را بدون هیچ عوارضی ارائه دهند و به راحتی علت خواب شبانه بی‌کیفیت را مشخص کنند.

پلی سومنوگرافی ممکن است در یک واحد اختلالات خواب در بیمارستان یا در یک مرکز خواب انجام شود. معمولا در شب انجام می‌شود، اما گاهی اوقات در طول روز انجام می‌شود تا کارگران شیفتی را که معمولا در طول روز می‌خوابند، در نظر بگیرند.

هدف از تست خواب

تست خواب مراحل و چرخه خواب را بررسی می‌کند تا تشخیص دهد که آیا الگوهای خواب مختل شده است یا نه. ارزیابی خواب می‌تواند مجموعه‌ای از مسائل مانند نارکولپسی، آپنه خواب یا سندرم پای بی‌قرار را تشخیص دهد. همچنین بیماری‌های کمتر شناخته شده اما به همان اندازه دردسرساز مانند سندرم کلاین-لوین و پاراسومنیا را نیز تشخیص خواهد داد.

رانندگان کامیون، خلبانان خطوط هوایی، راهنمایی قطار و سایر متخصصان حمل و نقل ممکن است کاندیدهای اصلی این آزمون باشند. هدف آن اطمینان از این است که در یک فضای ساکت و تا حدودی تاریک، فرد بتواند در حالی که کمی دراز کشیده است بیدار بماند. چرت زدن گذرا (یا به خواب رفتن) ممکن است مشکل ساز باشد.

موارد مورد بررسی در تست خواب

در حین خواب، تکنسین موارد زیر را در نظر دارد:

• امواج مغزی
• حرکات چشم
• ضربان قلب
• الگوی تنفس
• سطح اکسیژن خون
• وضعیت بدن
• حرکت سینه و شکم
• حرکت اندام
• خروپف و سایر صداهایی که ممکن است هنگام خواب ایجاد کنید.

تکنسین‌ پلی سومنوگرافی در طول شب شما را تحت نظر دارد. اگر به کمک نیاز دارید، می‌توانید از طریق تجهیزات با آنها صحبت کنید. در صورت نیاز به بلند شدن در طول شب، آنها می‌توانند برای آزاد کردن سیم‌ها وارد اتاق شوند.

چه کسانی نیاز به انجام تست خواب دارند

تست خواب برای افرادی که دچار اختلال خواب شبانه و خواب آلودگی در طول روز هستند، توصیه می‌شود. همچنین، افرادی که شریک خواب آنها از خروپف وی شکایت دارد، باید یک تست خواب انجام دهند. در صورت داشتن علائم اختلال خواب مانند:

• خروپف بلند هنگام خواب
• بیدار شدن از خواب و نفس نفس زدن
• مشکل خواب ماندن
• خواب آلودگی در طول روز
• خستگی بعد از بیدار شدن از خواب

روند انجام تست خواب

در طول تست خواب در یک بیمارستان یا کلینیک خواب:

• عصر به بیمارستان یا کلینیک می‌رسید و شب را می‌مانید.
• می‌توانید ملحفه خود را برای پوشیدن بیاورید.
• شما در یک اتاق خواب خصوصی و راحت، مشابه اتاق هتل اقامت خواهید داشت.
• بسیاری از اتاق‌های تست خواب دارای یک دوربین فیلمبرداری با نور کم برای ضبط حرکات خواب شما در طول شب هستند.
• تکنسین الکترودها (دیسک های فلزی کوچک) را به پوست سر، پلک‌ها، چانه، سینه و پاهای شما متصل می‌کند.
• الکترودها با سیم به کامپیوتر متصل خواهند شد. سیم‌ها به اندازه‌ای بلند هستند که به شما امکان حرکت در هنگام خواب را می‌دهند.
• الکترودها عملکردهای مختلف بدن مانند تنفس، ضربان قلب و امواج مغزی را ثبت خواهند کرد. آنها همچنین حرکات پا و چشم شما را ضبط می‌کنند.
• یک گیره کوچک نیز روی انگشت یا گوش شما قرار داده می‌شود تا سطح اکسیژن خون شما را کنترل کند. این به عنوان پالس اکسیمتری شناخته می‌شود.
• چراغ‌ها خاموش خواهند شد.
• در حالی‌که شما خواب هستید، ارائه دهندگان آموزش دیده ویژه به نام تکنسین‌های پلی سومنوگرافی شما را در طول شب تحت نظر خواهند داشت. آنها مراقب زمان به خواب رفتن شما هستند و تنفس، ضربان قلب و سایر عملکردهای بدن شما را بررسی می‌کنند.
• اگر در طول شب نیاز به کمک دارید، می‌توانید از طریق تجهیزات مانیتورینگ با یک تکنسین پلی سومنوگرافی صحبت کنید.
• شما صبح از خواب بیدار می شوید و الکترودهای شما برداشته می‌شود.
• ممکن است از شما خواسته شود که یک پرسشنامه در مورد خواب شبانه خود پر کنید.

اقدامات قبل از انجام تست خواب

اقدامات قبل از انجام تست خواب کمک می‌کنند تا ارزیابی موفق‌تری داشته باشید. این اقدامات عبارتند از:

• مراقب رژیم غذایی خود باشید. بعد از ظهر چیزی ننوشید که ممکن است خواب را مختل کند. این خوراکی‌ها شامل الکل و نوشیدنی‌های کافئین دار مانند چای، قهوه و کولا است.
• در طول روز بیدار بمانید. سعی کنید در طول روز چرت نزنید زیرا ممکن است آزمایش و نتایج شما را تغییر دهد.
• از ژل‌ها، اسپری یا روغن مو استفاده نکنید. هر چیز چربی می‌تواند چسبیدن سنسورها به پوست شما را سخت کند. بنابراین باید از مصرف لوسیون یا کرم روی بدن خود اجتناب کنید.
• شام سبک نوش جان بفرمایید.
• لباس راحتی در هنگام تست استفاده کنید.
• آقایان ریش خود را اصلاح نمایند.
• از ساق پا تا مچ اصلاح شود.
• دوش آب گرم بگیرید.
• تهیه تجهیزات یکبار مصرف مورد نیاز جهت انجام تست از داروخانه

نکات حین انجام تست خواب

در حین انجام تست خواب در مورد سایر شرایط پزشکی با مسئول خود صادق باشید. اگر شرایط پزشکی دیگری دارید که بر تنفس شما تاثیر می‌گذارد، آزمایش خواب خانگی ممکن است برای شما مناسب نباشد.

اگر در کلینیک تست می‌دهید، آنچه را که نیاز دارید مانند لباس خواب، لوازم بهداشتی و داروهای شبانه، با خود ببرید. حتی اگر بالش خود را ترجیح می‌دهید، می‌توانید همراه داشته باشید.

قبل از برنامه ریزی برای تست، با همسر یا اعضای خانواده خود در مورد رفتارهای خواب خود صحبت کنید. همه آن رفتارها را با پزشک نیز در میان بگذارید.

مدت زمان تقریبی انجام تست خواب

به طور عمده دو نوع تست خواب وجود دارد که عبارتند از پلی سومنوگرافی و تست آپنه خواب خانگی (HSAT). پلی سومنوگرافی یک تست آزمایشگاهی است که یک شب، حدود ۸ ساعت طول می‌کشد. پزشکان می‌توانند از افراد بخواهند که برای ۱ یا ۲-۳ شب برای انجام آزمایش مراجعه کنند یا تست خانگی انجام دهند تا اطلاعات بیشتری به دست آورند.

تست خواب در کلینیک

تست خواب در کلینیک که همچنین به عنوان پلی سومنوگرافی (PSG) شناخته می‌شود، آزمایشی است که در آن افراد به اتاق خواب معمولا در بیمارستان یا کلینیک می‌روند. خواب شبانه توسط تکنسین‌های خواب به دقت در محل مورد نظارت قرار می‌گیرد. هنگامی‌که بیمار در حال خواب است، الکترودهایی به سر و بدنش وصل می‌شود. این تست‌ها امواج مغزی، ضربان قلب، الگوهای تنفسی، فعالیت ماهیچه‌ای، حرکت چشم و سطح اکسیژن را اندازه‌‌گیری می‌کنند. پزشک از این نتایج برای تشخیص هرگونه شرایط پزشکی که می‌تواند بر خواب فرد تاثیر بگذارد، استفاده می‌کند.

تست خواب در منزل

گاهی اوقات ممکن است بتوانید مطالعه خواب را در خانه انجام دهید. در منزل به بیمار دستگاهی داده می‌شود تا برای یک یا چند شب از آن استفاده کند. این دستگاه الگوهای خواب را در زمان استراحت ردیابی می‌کند. این دستگاه  از چند حسگر استفاده می‌کنند که جریان هوا، سطح اکسیژن، خروپف و تنفس را ارزیابی می‌کند. این حسگرها حجم عظیمی از داده‌ها را جمع‌آوری می‌کنند که توسط پزشک آنالیز و تفسیر می‌شود.

ارزیابی خواب در خانه مشابه تست خواب کلینیکی است اما مانیتورهای بسیار کمتری در تست خانگی وجود دارد. داده‌های به دست آمده در این روش بیشتر نشان دهنده یک الگوی خواب طبیعی شبانه است. البته با تست خواب در خانه بخشی از ارزیابی‌ها برای کشف اختلالات پیچیده خواب از دست می‌رود، اما توانایی تشخیص آپنه انسدادی خواب (OSA) که علت عمده اختلالات خواب است را دارد.