خروپف یا خرناس

خروپف در اثر لرزش و ارتعاش بافت‌ها در نزدیکی راه هوایی در پشت گلو ایجاد می‌شود. در هنگام خواب، ماهیچه‌ها شل می‌شوند و هوای متحرک باعث تکان خوردن بافت می‌شود و مانند پرچم در نسیم صدا ایجاد می‌کند.

خروپف چیست؟

خروپف به صدای خشن و ناگواری که به دنبال جریان هوا از بافت نرم گلو و لرزش بافت در هنگام تنفس ایجاد می‌شود، گفته می‌شود. اما متاسفانه در برخی موارد مشاهده شده است که خروپف و خرناس یا خر خر در بعضی افراد به مشکلی طولانی مدت تبدیل شده است.

خروپف زمانی اتفاق می‌افتد که نمی‌توانید هوا را در هنگام خواب آزادانه از طریق بینی و گلو عبور دهید. این باعث می‌شود بافت‌های اطراف ارتعاش پیدا کنند که صدای خروپف را تولید می‌کند. افرادی که خروپف می‌کنند اغلب بافت گلو و بینی یا بافت “فلاپی” زیادی دارند که بیشتر مستعد لرزش است.

اگر به طور منظم در شب خروپف می‌کنید، می‌تواند کیفیت خواب شما را مختل کند و منجر به خستگی روز، تحریک پذیری و افزایش مشکلات سلامتی شود و اگر خروپف شما شریک زندگی‌تان را بیدار نگه می‌دارد، می‌تواند مشکلات بزرگی در رابطه ایجاد کند. خوشبختانه، خوابیدن در اتاق خواب‌های جداگانه تنها راه حل برای خروپف نیست. راه حل‌های موثر زیادی وجود دارد که می‌تواند به شما و همسرتان کمک کند شب‌ها بهتر بخوابید و بر مشکلات رابطه‌ای که هنگام خروپف کردن یک نفر ایجاد می‌شود غلبه کنید.

به این نکته توجه داسته باشید که در بعضی مواقع خرناس و خروپف کشیدن از داشتن یک بیماری جدی نشات می‌گیرد که باید در اولین فرصت جهت درمان آن اقدام شود.

علائم خروپف چیست؟

خروپف یا خرناس در اغلب مواقع با اختلالی طولانی مدت به نام آپنه انسدادی خواب همراه است. اما لازم به ذکر است که در تمامی موارد خروپف با این علائم همراه نیست. به طورکلی علائم شایع خروپف عبارتند از:

• داشتن علایم وقفه تنفس در خواب
• خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز
• سردرد صبحگاهی
• گلودرد به محض بیدار شدن از خواب
• بی‌قراری در خواب
• نفس‌زدن یا احساس خفگی در شب
• فشارخون بالا
• درد قفسه سینه در شب

چه کسانی بیشتر خروپف می کنند؟

افرادی که دارای اختلالات زیر هستند در هنگام خواب خروپف‌های طولانی مدتی دارند. این موارد عبارتند از:

• خواب آلودگی روزانه
•  عصبانیت مکرر
• مشکل در تمرکز
• فشارخون بالا
•  بیماری‌های قلبی
• سکته مغزی

دلایل خروپف در خواب

 از شایع‌ترین دلایل خروپف در خواب می‌توان:

آناتومی دهان

در صورتی که کام فرد، کمی نرم و متورم شود، سبب تنگ شدن راه هوایی و در نتیجه خروپف می‌شود.

اضافه وزن

اضافه وزن در برخی موارد ممکن است باعث بافت اضافی در ناحیه پشت گلو شود که این موضوع سبب تنگ شدن راه هوایی و ایجاد خروپف شود.

مصرف الکل

در صورتی‌که قبل از خواب، الکل بنوشید ممکن است در هنگام خواب دچار خروپف و یا خرناس شوید. زیرا که الکل سبب شل شدگی عضلات گلو و همچنین مقاومت راه‌های هوایی در برابر انسداد می‌شود.

مشکلات بینی

مشکلات بینی از دیگر عواملی که وجود آن، خروپف و خرناس را به همراه دارد. از جمله مشکلات بینی که سبب خروپف می‌شوند احتقان مزمن بینی یا انحراف بینی را نام برد.

محرومیت از خواب

درصورتی که شما در طول شبانه روز از خواب کافی برخوردار نباشید، عضلات گلو شما شل و خروپف ایجاد می‌شود.

نحوه خوابیدن

در صورتی‌که وضعیت خوابیدن شما به پشت باشد، به دلیل نیروی گرانش بر گلو و تنگ‌تر شدن راه هوا، خروپف در شما به صورت مکررتر و با صدای بلندتر ایجاد می‌شود.

توان عضلانی ضعیف در گلو و زبان

در برخی موارد شاهد هستیم که برخی از افراد ماهیچه گلو و زبان بسیار شلی دارند که وجود این موارد سبب بسته شدن راه هوا و ایجاد خروپف در این افراد می‌شود.

مشکل در زبان کوچک

زبان کوچک در قسمت بالایی و انتهایی دهان قرار دارد که این قسمت در صورت بلند بودن می‌تواند تا حد زیادی راه بینی تا گلو را باریک و خروپف و خرناس را ایجاد کند.

عوامل خطرزا در خروپف و خرناس کدام اند؟

عوامل خطرزا در ایجاد خروپف و خرناس عبارتند از:

• سن بالا
• کشیدن بیش از حد سیگار
•  داشتن فشارخون بالا
• گرفتگی مزمن بینی
• بارداری
• لوزه بزرگ
• کلسترول بالا
• مصرف الکل
• فک کوچک یا عقب
• استفاده از داروهای آرام‌بخش
• رژیم غدایی ناسالم
• مقاومت به انسولین دیابت
• چاقی
•  عدم تحرک
•  سابقه خانوادگی و ارثی آترواسکلروز، بیماری عروق کرونر، بیماری عروق کاروتید

عوارض خروپف چیست؟

خروپف و خرناس‌های کم و متوسط هم عوارضی را در خود جای داده‌اند که از شایع‌ترین این عوارض‌ها می‌توان به مواردی همچون بیماری‌های قلبی و کاهش عملکرد جنسی اشاره نمود. به طور کلی از دیگر عوارض‌های خروپف در خواب می‌توان  مواردی همچون سکته مغزی، اضطراب روزانه، بیماری‌های قلبی، فشارخون بالا، افزایش وزن و چاقی، سرطان، افت عملکرد حافظه و فراموشی را نام برد.

تشخیص خروپف

جهت تشخیص خروپف و خرناس اولین اقدام مراجعه به پزشک است. پس از مراجعه، بایستی شرحی از علائم و همچنین وضعیت خود را در اختیار پزشک قرار بدهید. سپس در مرحله بعدی، پزشک سوالاتی را از قبیل موراد زیر می‌پرسد:

هر چند وقت یکبار خرناس و یا خروپف می‌کنید؟

 صدای خروپف شما به چه میزان و چگونه است؟

 نحوه تاثیرگذاری رژیم غذایی و سبک زندگی شما بر خواب به چه شکل است؟

 آیا سابقه فشارخون دارید؟

پس از پاسخ به این سوال‌ها، پزشک در ابتدا قلب و بعد بینی و دهان را معاینه می‌کند. لازم به ذکر است که ممکن است پزشک جهت ارزیابی الگوهای خواب شما، یک مطالعه خواب (پلی سومنوگرام) را برای شما انجام دهد. در برخی موارد افراد می‌توانند این کار را در منزل انجام دهند اما تعدادی از افراد حتما بایستی جهت درمان خود، یک شب را در مرکز خواب بگذرانند.

درمان خروپف

درمان خروپف بستگی به ماهیت خروپف و انواع مشکلات ناشی از آن دارد. برای افراد مبتلا به خروپف اولیه، درمان ممکن است ضروری نباشد مگر اینکه خواب فرد یا خواب شخصی که با او زندگی می‌کند، مختل شود. در این موارد، درمان‌ها ساده‌تر و کم تهاجمی‌تر هستند. افراد مبتلا به آپنه خواب معمولا نیاز به درمان بیشتر دارند. انواع درمان‌ خروپف شامل:

• تغییر سبک زندگی
• حفظ وزن سالم
• محدود کردن استفاده از الکل و آرام بخش‌ها
• تنظیم وضعیت خوابیدن
• بالا بردن سر تخت
• کاهش احتقان بینی
• دهان گیرهای ضد خروپف
• تمرینات دهان
• دستگاه‌های فشار مثبت راه هوایی (CPAP، BiPAP و APAP‌)
• عمل جراحی

آیا خروپف خطرناک است؟

خروپف سبک طبیعی است و نیازی به آزمایش یا درمان پزشکی ندارد. تاثیر اصلی آن بر روی همسر یا هم اتاقی است که ممکن است از سر و صدای گاه به گاه آزارش دهد. خطرناک بودن خروپف به نوع، شدت و فراوانی آن بستگی دارد.

خروپف اولیه بیش از سه شب در هفته رخ می‌دهد. به دلیل فراوانی آن، بیشتر برای همسر یا هم اتاقی اختلال ایجاد می‌کند. با این حال، معمولا به عنوان یک نگرانی برای سلامتی دیده نمی‌شود، مگر اینکه نشانه‌هایی از اختلالات خواب یا آپنه خواب وجود داشته باشد، که در این صورت ممکن است آزمایش‌های تشخیصی لازم باشد.

خروپف مرتبط با OSA از دیدگاه سلامتی نگران‌کننده‌تر است. اگر OSA بدون درمان از بین برود، می‌تواند پیامدهای عمده‌ای برای خواب و سلامت کلی فرد داشته باشد. OSA کنترل نشده با خواب آلودگی خطرناک در طول روز و شرایط سلامتی جدی از جمله مشکلات قلبی عروقی، فشارخون بالا، دیابت، سکته مغزی و افسردگی مرتبط است.

شاید خروپف از دید شما معمولی باشد اما باید بگوییم که این اختلال طبیعی نیست زیرا که خروپف به علت انسداد مسیرهای تنفسی است. در برخی موارد خروپف می‌تواند ناشی از سرماخوردگی و یا آلرژی باشد. اما در غیر این صورت می‌تواند یک زنگ خطر برای شما باشد، زنگ خطری که نشان می‌دهد شاید شما دچار بیماری آپنه خواب شده باشید. به طور کلی، آپنه در خواب اختلالی است که تنفس فرد برای مدتی متوقف می‌شود‌ که در برخی موارد هشدار مغز است تا فرد دوباره به نفس کشیدن ادامه دهد ولی در غیر این صورت اگر فرد از خواب بیدار نشود، این عدم تنفس می‌تواند عوارض‌هایی همانند سکته مغزی و مرگ را در پی داشته باشد.

تفاوت بین خروپف و آپنه خواب چیست؟

آپنه انسدادی خواب (OSA) یک اختلال تنفسی است که در آن راه هوایی در طول خواب مسدود یا جمع می‌شود و باعث وقفه‌های مکرر در تنفس می‌شود. OSA خواب را مختل می‌کند و اغلب تعادل اکسیژن و دی اکسید کربن را در بدن مختل می‌کند.

خروپف یکی از شایع‌ترین علائم OSA است، اما همه افرادی که خروپف می‌کنند به OSA مبتلا نیستند. خروپف مربوط به OSA به گونه‌ای با صدای بلند و گویی فرد در حال خفگی، خروپف یا نفس نفس زدن است.

علت خروپف در کودکان چیست؟

خروپف، خرناس، خرخر در کودکان هم می‌تواند بی‌خطر و هم می‌تواند پرخطر باشد. در صورتی‌که شما والدین، علائم و نشانه‌های دیگری را علاوه بر خروپف در کودک خود مشاهده نمودید، بایستی به یک پزشک جهت تشخیص خروپف و دریافت راهکارهای درمانی، برای کودک خود، مراجعه کنید. لازم است بدانید که مشکل بزرگی لوزه‌هاو یا وجود لوزه سوم از شایع‌ترین علل بروز خروپف و خرناس در کودکان است.

در برخی موارد خر خر در کودکان به علت وضعیت بد خوابیدن و یا عدم قرار گرفتن مناسب گردن است که در این وضعیت، خروپف مدت زیادی طول نمی‌کشد و با تغییر وضعیت کودک خروپف خود به خود برطرف و قطع می‌شود. سرماخوردگی، عفونت‌های سینوسی، گرفتگی بینی، آلرژی از دیگر مواردی هستند که سبب خروپف در کودکان می‌شوند که این خروپف به صورت گذرا می‌باشد.

عوارض خروپف در کودکان

از جمله عوارض‌های خروپف در کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود که این موارد عبارتند از:

• کم‌تر شدن هورمون رشد
•  کاهش اکسیژن رسانی به خون
• کاهش یادگیری کودک
• اختلال در خواب
• عدم داشتن تمرکز
•  بیش فعالی
• تندخو بودن